maandag 20 februari 2023

Oekraïense doden redden westerse politieke gezichten

 


Praten over vrede is een jaar na de Russische inval in Oekraïne in het Westen nog steeds uit den boze. Amerika en West-Europa voeden de oorlog, ze helpen niet haar te beëindigen. Het is hoog tijd voor initiatieven die het bloeden stelpen.

Minister-president Mark Rutte speelde op 17 februari weer eens de grijsgedraaide plaat: de Oekraïense strijd is ook de onze; ‘het gaat ook om onze vrede en veiligheid, onze waarden’. Grotere onzin is schaars. Wil de premier beweren dat Rusland van plan is West-Europa aan te vallen? Meent hij dat de nationalistenkliek in Kiev de Oekraïners voor mensenrechten en democratie laat vechten? En Rutte moet toch inmiddels ook wel hebben begrepen dat niet Rusland, maar de Verenigde Staten West-Europa hebben aangevallen?

De premisses onder de Nederlandse steun aan Oekraïne wankelen nog veel vervaarlijker dan ze vorig jaar februari al deden. Toen besloot Rusland, na veel dralen en Amerikaanse en Oekraïense provocaties en sabotage van de Minsk-akkoorden, om de al acht jaar lang geterroriseerde Russisch-sprekende bevolking van Donbas militair te hulp te schieten. Een eerste militaire campagne in de richting van Kiev, bedoeld om Oekraïense troepen te binden en snel onderhandelingen op gang te brengen, slaagde in het eerste en naar het zich liet aanzien ook in het tweede doel. Op Amerikaans en Brits aandringen trok Kiev zich echter begin april 2022 ook uit die gesprekken terug.

Een fatale beslissing, zo lijkt het, een jaar na de Russische inval. Kievs virtuele militaire succesjes afgelopen herfst onttrekken voor sommigen de werkelijke stand van zaken op de slagvelden aan het oog. De Russische militaire tactiek in Donbas bestaat uit een gradueel ‘vermalen’ en verdringen van de tegenstander, vooral middels drone- en raketbeschietingen en eindeloze artillerie-barrages. Zo wordt maximaal schade toegebracht en minimaal schade geleden. Bij hoog-lethale straatgevechten in steden worden huurlingen ingebracht. Inmiddels telt het Russische leger volgens de beste westerse schattingen 14.000-22.000 doden (BBC). Het Oekraïense heeft echter al minstens 100.000 keer een van z’n soldaten moeten begraven (diverse bronnen). Z’n artillerievoorraden raken op en die van de NAVO-landen ook.

Het redden van gezichten

Aandringen op gesprekken over vrede is in de westerse hoofdsteden nog steeds uit den boze, ook al leek de Franse president Macron onlangs voor overleg te pleiten. Washington en Brussel willen juist méér oorlog. Een exit-strategie is er echter niet, en de verliezende Oekraïners betalen de prijs. 

Er is geen enkele kans dat Oekraïne de oorlog zal winnen. Integendeel, de Oekraïense perspectieven zijn, zelfs volgens het Pentagon, hopeloos. De enige reden dat het Oekraïense leger zich nog verzet, is gelegen in de miljarden westerse militaire en economische hulp die het ontvangt. Zo langzamerhand droogt die militaire steun op, niettegenstaande alle berichten over een handjevol ‘moderne’ westerse tanks dat zal worden geleverd. Too little, too late. Iedere dag die de oorlog langer duurt, sneuvelen weer honderden Oekraïense jongens en mannen. Voor niets.

Nou ja, wel voor iets. De Oekraïense doden redden westerse politieke gezichten. Met name die van de Amerikaanse president Biden, zijn veiligheidsadviseur Sullivan, zijn minister van Buitenlandse Zaken Blinken en diens onderminister Nuland. De ‘neo-conservatives’, met andere woorden, de dromers over Amerikaanse wereldheerschappij. En hun lakeien in Europa: Macron, Scholz, Baerbock, Rutte. Zolang Oekraïne vecht, speelt deze westerse politieke elite het nog klaar om de grote media in het oorlogskamp te houden. Zolang Oekraïne kan worden aangevuurd om vooral door te gaan met sterven, ligt het grootste internationaal-politieke debacle van de 21e eeuw niet op hún bordje.

Denken ze. Maar het grote publiek in West-Europa begrijpt al lang dat de dubbelcijferige inflatie die z’n salarissen afslankt, en de verdubbeling of verdriedubbeling van z’n energiekosten, ergens wel iets met de Oekraïne-politiek en de westerse sancties tegen Rusland te maken hebben. Het snapt dat de recordwinsten die de internationale wapen- en olie- en gasindustrieën vorig jaar lieten zien, daar óók iets mee te maken hebben. De oorlog heeft een reusachtige inkomensoverdracht op gang gebracht van hardwerkende, spaarzame burgers naar mil- en biljonairs (en naar corrupte Oekraïense oligarchen). De oorlog doet de gemiddelde West-Europeaan méér pijn dan de gemiddelde Rus. Niet zo vreemd dus dat de weerstand ertegen groeit. Hoezo is die oorlog ook de onze?

Framing’

Wat de oplettende wereldburger inmiddels ook wel vat: zijn ‘nieuws’ heeft steeds minder met journalistiek-zoals-het-ooit-was te maken en steeds vaker met ‘framing’. Een student journalistiek zou eens moeten uitzoeken – een inkoppertje - hoe de dagelijkse persberichten van het Britse ministerie van Defensie zich verhouden tot de berichtgeving in Nederlandse kranten.

Iedereen met een beetje talent voor geschiedenis en internationale betrekkingen weet dat zwart-witte verhalen over oorlogen vaak ernstige mankementen vertonen. Toch slagen zulke verhalen er menigmaal in om essentiële feiten een tijdlang uit de publiciteit te houden. Vroeg of laat breekt echter het schema. En al vaak was de Amerikaanse journalist Seymour Hersh dan het breekijzer. Hersh is al decennia lang zo ongeveer de beroemdste investigative reporter ter wereld en ook nu weer doet hij van zich spreken. In recent onderzoek keek hij naar de gang van zaken rond de terreuraanval, in september 2022, op de Duits-Russische NordStream-pijpleidingen in de Oostzee. Conclusie: het opblazen van die leidingen was een geheime CIA-operatie, uitgevoerd in opdracht van Biden himself.

Opzienbarend? We voelden het al aankomen. Met ons boerenverstand snapten we al lang dat Moskou z’n eigen strategische infrastructuur niet had gesaboteerd. Amerika heeft de Duitsers in de kou gezet. Hun economische levenslijn met leverancier Rusland doorgesneden. De doodzonde van Poetin heet de aantasting van de soevereiniteit van de Oekraïense staat te zijn - maar is de soevereiniteit van de Duitse staat dan niet bedreigd en tot op het bot gekrenkt? Nog wel door een zogenaamde NAVO-bondgenoot, met een geheime operatie waarvan de voorbereidingen al maanden vóór de Russische inval begonnen? Geen wonder dat de rest van de wereld niet veel voelt voor Washingtons ‘rules based order’.

De Duitse politieke elite durft zich niet tegen Biden te keren, hoewel daartoe alle reden bestaat. Sinds 1945 is Duitsland nooit zó klein geweest. Na de Amerikaans-Britse sabotage van de Duits-Frans-Russische Minsk-akkoorden is het opblazen van NordStream de zoveelste monstrueuze politieke nederlaag die het Duitsland van Merkel en Scholz in verband met de kwestie-Oekraïne heeft moeten lijden. Z’n binnenlandse politiek in een groene houdgreep, z’n diplomatieke status in rook opgegaan, z’n economie een strategisch voordeel uit handen geslagen, z’n leger door wapenleveranties aan Oekraïne uitgekleed, z’n burgers bedreigd met werkloosheid en absurde stijgingen van supermarktprijzen en energiekosten. That’s NATO for you, Kraut.

Nederlands belang

Als Duitsland pijn lijdt, lijden wij het ook. Kostenstijgingen - concreet: een toename van armoede - maken we nu ook in Nederland mee. Allemaal voor de ‘goede zaak’?

Nieuwsflash: er is niet alleen een Oekraïens, er is ook een Russisch verhaal over de goede zaak. Medailles hebben twee kanten. Oekraïne onder Zelenski is een anti-democratische, corrupte en semi-fascistische staat die het recht heeft verloren om over Russisch- en anderstalige minderheden te regeren. Een kabinet dat opereert in het belang van zijn burgers mag zich daarvan wel eens iets bewuster tonen. Minister-president Rutte kan beginnen door voortaan enige matigheid te betrachten wat steunbetuigingen en hulpzendingen betreft. Met uitspraken-zonder-grenzen als ‘we steunen Oekraïne zo lang het nodig is’, is geen enkel aanwijsbaar Nederlands belang gediend.

Ter linkerzijde zijn de traditioneel pacifistische Groenen in een complete make-over de meest oorlogszuchtige politieke partij geworden. Alsof de spraakmakende schare persoonlijk door Poetin wordt belegerd. Maar wie denkt nog serieus dat de Oekraïne-politiek van NAVO en EU milieuwinst oplevert?

Het goedkope Russische gas is vervangen, behalve door zelfgebreide kabeltruien, door peperdure, per tankers vervoerde LNG uit de Verenigde Staten en bijstook van olie en kolen. Extra ‘groene’ opbrengst is er in de nieuwe perspectieven voor kernenergie. En wellicht in de verhuizing naar de Verenigde Staten van energie-intensieve Duitse bedrijven die zijn weggedrukt door brandstofkosten en aangetrokken door Amerikaanse belastingvoordeeltjes. Berlijn betaalt zich blauw aan steunmaatregelen. De Russische economie, daarentegen, zal ondanks ongekende westerse economische oorlogvoering volgend jaar groeien (IMF).

Je zou, na dit alles, denken dat de klok voor noem het de ‘liberaal-groene Oekraïne-politiek’ in West-Europa nu wel eens zou slaan. En dat iemand zich eens zou afvragen of de semi-permanent geel-blauw geklede Von der Leyen nog wel de geschiktste persoon is als gezicht van de EU. Maar we hebben niet op de eerste plaats uitgestreken gezichten en politieke haute couture nodig. We hebben Realpolitik nodig die een einde aan de oorlog maakt. Plus een premier die zoiets over z’n lippen krijgt. Die in de zure appel durft te bijten: Donbas, de Krim en de landbrug naar de Krim zullen nooit weer Oekraïens zijn.

                                                                  *


Ik schreef op de Feartfisk eerder over de oorlog:


31 mei 2022: ‘Westen heeft allesbehalve de morele overhand in Oekraïne’

https://seedyksterfeartfisk.blogspot.com/2022/05/westen-heeft-allesbehalve-de-morele.html


30 mei 2022: ‘Het vrije woord vereist zelfkritische journalistiek’

https://seedyksterfeartfisk.blogspot.com/2022/05/het-vrije-woord-vereist-zelfkritische.html


3 mei 2022: ‘De anatomie van propaganda. Waarom we liever niet praten over de inzet van ‘flechettes’ in urban warfare’

https://seedyksterfeartfisk.blogspot.com/2022/05/de-anatomie-van-propaganda-waarom-we.html


25 april 2022: ‘De militarisering van de media. Hoe Nederland volop meedoet aan de informatie-oorlog tegen Rusland’

https://seedyksterfeartfisk.blogspot.com/2022/05/de-anatomie-van-propaganda-waarom-we.html


18 april 2022: ‘Europa moet bij zinnen komen, wil vrede een kans krijgen’

https://seedyksterfeartfisk.blogspot.com/2022/05/de-anatomie-van-propaganda-waarom-we.html


17 maart 2022: ‘In het compromis ligt het begin van de vrede’

https://seedyksterfeartfisk.blogspot.com/2022/03/in-het-compromis-ligt-het-begin-van-de.html


donderdag 16 februari 2023

Meertalige gedichten: ideologie tegen het Friestalige vers

 Operaesje Fers versus de nieuwste poëzie in Fryslân




                                                            ‘Hoor je hoe het klinkt, m’n zoon?’

                                                             Zo spreekt de koning op z’n zottetroon.


Preston Losack, een Amerikaan uit Texas, leeftijd onbekend, beloofde een decennium geleden nog monnik in een rooms-katholiek klooster te zullen worden. Hij is alweer een jaar of drie een opvallend vogelvrije verschijning in het Fries-provinciale letterland. Zijn Nederlandstalige onzin-klankgedicht ‘Zottetroon’ werd niet zo lang geleden door Joël Hut knap in het Fries vertaald, en Eppie Dam doopte het Engelstalige ‘To dry feet’ in het Fries ‘Om drûge fuotten’.

Nu brengt het algemeen-culturele tijdschrift De Moanne, uitgegeven door de Afûk, zelfs een heel katern met gedichten die zijn geïnspireerd op enkele ‘meertalige gedichten’ en het ‘fluïde taalgebruik’ van Losack. Al met al tijd voor een nadere kennismaking met de aanstichter.

Na het prachtige, in het juli-2021 nummer van het magazine Letter en op de website van Leeuwarden City of Literature gepubliceerde ‘omgekeerde-Brodsky’ gedicht ‘To dry feet’ is wel duidelijk dat Losack een gaaf gedicht in zijn moedertaal, het Amerikaans-Engels, kan schrijven. Inmiddels zijn er echter ook enkele verzen of teksten van zijn hand verschenen waarin verschillende talen, het Engels, Nederlands en Fries, door elkaar worden gebruikt. Het literatuurtheoretische en tegelijkertijd politiek-ideologische aspect van die ‘meertalige gedichten’ past blijkbaar goed bij de UNESCO-organisatie City of Literature, die deze teksten uitdraagt als voorbeelden van actuele, eigentijdse poëzie in Fryslân.

Wat beweren die gedichten van Losack dan precies? Dat is nog niet zo gemakkelijk te zeggen. Laten we eerst vragen waarom (en waartoe) ze worden gewaardeerd. In Tresoar werd op 26 januari van dit jaar het online zetten van Operaesje Fers gevierd met voordrachten van verschillende dichters die behoren, zo werd gesteld, tot de (gesubsidieerde) ‘dichterscollectieven Rixt en Dichter Bij Leeuwarden’. Inclusief Losack, die volgens meedoenerlijsten echter niet bij een van die collectieven is aangesloten. De happening werd aan ons werelddeel gepresenteerd met een duidelijke rode draad. De aankondiging van Tresoar beloofde voordrachten van ‘gedichten (..) dy’t passe by de sfear dy’t de oprjochters van Operaesje Fers foar eagen hiene: poëzy op fernijende wize ûnder de minsken bringe’.1

De ‘vernieuwende wijze’ waarop poëzie naar voren wordt gebracht was wat Operaesje Fers betreft zowel een vorm- als een sociaal experiment. Rond 1970 bracht een groep Friestalige dichters per telefoon poëzie ten gehore die een nieuwe, maar ook een zo breed mogelijke bevolkingsgroep voor Friestalige poëzie moest interesseren. De gedichten die de dichterstelefoon tentoonspreidde, maken gezamenlijk de artistieke en democratische raison d’être van het experiment uit. Ze laten een grote verscheidenheid aan stijlen, literaire tradities en aangesneden thema’s zien. Maar ze hebben allemaal gemeen dat ze Friestalige kunstuitingen zijn, wier eigenheid en uniciteit nauw verbonden is met de klanken en betekenissen (het historisch-sociale referentiesysteem) van het Fries.

Hoe pasten de voordrachten van Ilse Vos, Marije de Lange en Preston Losack eigenlijk bij dat plaatje: ‘de sfear dy’t de oprjochters van Operaesje Fers foar eagen hiene (..)’?

De Friestalige Ilse Vos, die onder meer in opdracht van de Provinsje Fryslân een gedicht schreef om terugkerende Nederlandse olympische sporters welkom thuis te heten, noemt zich liever ‘woordkunstenaar’ dan dichter. Een zelfportret op de website van Dichter Bij Leeuwarden: ‘Schrijven is de wortel van het web dat mijn passies met elkaar verbindt. Woorden zijn dragers van betekenis. Graag speel ik met deze betekenissen, en onderwijs ik anderen hetzelfde te doen. Vervormen van realistische dagelijkse zaken tot een nieuw abstract metaforisch beeld vind ik de leukste uitdaging.’

De Nederlandstalige Marije de Lange, zelfportret op de website van Dichter Bij Leeuwarden: ‘Verhalen en woorden geven mij moed, een ander perspectief, ruimte, begrip. Laat mij jou een kleine ontsnapping geven met mijn verhalen. Zodat je weer onbegrensd kunt dromen, net als toen.’

De meartalige Preston Losack, op zijn eigen website prestonlosack.medium.com: ‘I write a lot of formal poetry, and I’m dabbling in short stories. Every now and then, that philosophy background gurgles up a rant. Medium.com is a place for me not only to do all of that, but I also want to interact with other artists. I want to receive criticism from the literary community here and help others with what I’ve learned.’

Een sympathiek allegaartje, deze UNESCO-dichters die de afgelopen jaren volop waardering krijgen van niet alleen City of Literature, maar ook van de provincie, Afûk, Tresoar, OpenUp Live, Explore the North en wat heb je. Maar zó interessant lijken hun visies op poëzie toch ook weer niet? In ieder geval denken alle drie die afdeling wel met wat clichés af te kunnen doen. De een wil spelen met betekenissen, de ander vooral onbegrensd dromen, en de derde wenst student en leraar tegelijk te zijn. In 2022 nodigden de Leeuwarder Courant en De Moanne zes ‘nieuwe schrijvers’ uit om zich te buigen over het thema ‘de kloof’, onder wie wederom Preston Losack. Zijn ‘spoken word-tekst’ is te beluisteren en bezien op YouTube. Hoe leest dat nu, zo’n drietalige tekst? ‘Lig maar even’:


Ik haw de oarsprong fan alle gedichten moete,

belang, geluid, en duisternis en zand op druiven.

He is in the flies, the pollen, the ljeppenpiep and

call, met zijn gezicht vast op in ferrekter treaun.


Poems are made of the same stuff as

Old Polaroids – the ones met haar lach

toen het momenteel zo mooi was,

gevangen in beeld and forgotten in the leaves

of an old agenda tussen de reiskaartjes.


Take the moment – forget it all. All of it.

And loafe. Hoe lang? Lang genoeg. En it

Is genôch – whether an era or a few civilizations

long – to feel the press of its thighs and

the soiled salinity of its teaken musk.


Origin, meet reader – kinne jimme inoar?

Do you share its bee-hum pulse, while the foreplay

of grasbladen kietelt ’tween your toes? It

smells of cowshit with its crooked little smile,

Each broken or missing tooth met z’n eigen verhaal.


Precious, precocious little mama, all cute and

freckled, lig even op aarde naast me. Hou

graag m’n hand vast, verwarmd tot de punt

where the sweat of my hand borne of the sweat

of your hand feeds the hayfeverish hynsterblommen.


Let the mites and lieveheersbeestjes kriebel a jig

on the follicles left after his morning’s shave

voor ze omspringen naar een lam of fûgelsfear of

in grêf fan calcite and noisemaker junk, if but

a moment. Eén dag en één nacht, faaks foar altiid.


Muse – meisje whose hair fans air atop een fiets,

would that the whole of my life be with you

so well wasted, as der tiid genôch is.

Is er tijd genoeg?


Heb je tijd?

40 uren per week

ongeveer, bijvoorbeeld?

Sorry voor het storen, maar

Do you have the time?

How about next August then?

Kwart voor elf.

Tussen de andere afspraken?

Heb je dan tijd?2


Met die drie talen heeft een beetje scholier niet veel moeite, zo merkt u al meteen bij het lezen. Het in het Nederlands geschoolde, in het Fries opgegroeide en onder het Engels bedolven brein legt snel de connecties en volgt moeiteloos het ritme. Maar is de ervaring van taalbeheersing voldoende om ons warm te maken voor een drietalige tekst? Gaat het hier eigenlijk wel om een gedicht? Dat hangt ervan af wat je onder een gedicht verstaat. Volgens Wikipedia is een gedicht ‘(..) een (literaire) geschreven, gesproken of gezongen tekst, die met klank, ritme of beelden een esthetisch of ander effect beoogt (..)’. Maar dat kan allemaal ook wel in een prozatekst. En zo leest Losack ook voor: als een spraakwaterval, alsof hij een prozatekst leest. ‘Lig maar even’ afficheert zich dan ook als een sterk ritmische, op indrukken en contrasten gerichte spoken word-tekst.

Oxford Languages geeft deze, wat mij betreft betere defintie van een ‘poem’: ‘a piece of writing in which the expression of feelings and ideas is given intensity by particular attention to diction (sometimes involving rhyme), rhythm, and imagery’. ‘Intensity’: poëzie als idealiter de meest geconcentreerde en betekenisdichtste vorm van taalgebruik. ‘Diction’: niet alleen klank, maar ook de context van klank; de klinkerbuigingen en medeklinkeropvolgingen zijn onlosmakelijk met een (één) taal en een (één) talig referentiesysteem verbonden.

Drietalige teksten zijn erop gericht die eentalige kern van een poëzie te ondergraven. Maar welke winst levert dat precies op? Het heeft iets van kernfusie: je stopt er bergen energie in, en er komt te weinig uit. Dat komt doordat de synthese in zo’n drietalige literaire fusie al snel wordt gefrustreerd door de moeite die het de dichter/schrijver kost om het toevalsaspect in bedwang te houden. De schrijver moet besluiten welke tekstgedeelten hij in welke taal zal stellen; zijn keuzes zal hij extra willen beargumenteren, want hij wil niet graag de indruk wekken zomaar wat te doen. Losacks troefkaart bijvoorbeeld is de Fries-Hollands-Amerikaanse vriendschap. ‘Typisch Friese’ zaken – dingen en begrippen waarmee Friezen zich gemakkelijk identificeren, of waar ze snel een emotie bij voelen - worden in alle drie gebruikte talen weergegeven: ‘ljeppenpiep and / call’, ‘grasbladen’, ‘cowshit’, ‘hayfeverish’, ‘hynsterblommen’, ‘lieveheersbeestjes’.

De achterkant van het gelijk is dat zo’n gedicht de diepte van het eentalige klank- en referentiesysteem moet missen. Het kan die snel eventjes aanduiden, maar veel minder gemakkelijk inhoudelijk en auditief consequent exploreren. Zodoende maakt het niet optimaal gebruik van de akoestiek van één taal. Het heeft meer aandacht voor het ritme van de stok dan voor de klank van de trommel.

Van dergelijke reserves of kanttekeningen is bij het Provinciaal Literair Complex echter niet veel te merken. Nu gun ik iedereen z’n traditie of experiment, en wens ik u allen de ambitie van een vernieuwer toe, maar de kwestie is zo langzamerhand wel deze: hoe het toch kan dat in Fryslân juist in drie talen geschreven gedichten zo veel honneurs ontmoeten? Misschien niet meteen van doorsnee lezers, maar zeker wel van ‘it establishment’, om maar eens een begrip van Tony Feitsma te gebruiken. Een establishment dat dan ook nog de literaire erfenis van Operaesje Fers durft te claimen.

Het kan niet anders of de boosdoener heet: ideologie. City of Literature, de provincie en haar subsidiënten wekken in de werkelijke wereld de indruk dat ze liever Nederlands- en Engelstalige culuuruitingen zien dan Friestalige. En als het echt niet anders kan, dan maar drie dooreen voor de prijs van één.

Dat alles neemt zeker niet weg dat van Losack nog het een en ander te verwachten valt, als hij voortaan tenminste dat drietalige geknutsel achterwege laat. Hij helpt er de poëzie niet mee, en hij helpt er de Friese literatuur niet mee. Het zou bijvoorbeeld de moeite waard zijn als Losack eens gewoon in zijn moedertaal – want Engels kunnen wij inderdaad lezen - in proza, poëzie of spoken word zijn licht liet schijnen over zijn jeugd in Texas, zijn vroeger uiterst conservatief-katholieke overtuigingen (‘a church that allows relativism is a danger’),3 zijn indrukken van Fryslân of Nederland en zijn pogingen ‘to break through the language barrier in business’.

Drietalige kunst in Fryslân, zoals nu wordt gepropageerd, stoelt op een gesubsidieerde, aan politieke voorwaarden verbonden kunstideologie die politiek en bestuur naar de mond praat. Nog afgezien van hun essentiële Friestaligheid: óók zulke literatuur hadden de dichters van Operaesje Fers toch zeker niet voor ogen.

Die dichters kozen, als we de spannende verhalen van de Ouden moeten geloven, nog met hart en ziel voor hun verdrukte minderheidstaal; die timmerden zich aan een lekke schuit een slag in de rondte; die gingen, ‘Tsjoch op!’ zingend, zinderend en sissend tenonder.


Noten

1 https://www.tresoar.nl/nieuws/audioopnames

2 Leeuwarder Courant (30 july 2022) 28.

3 ‘Pope Benedict leaves mark on church in Texas’, Houston Chronicle (11 februari 2013): ‘Preston Losack said he welcomes the revival of core Catholic values. The Dallas native is studying in a Louisiana seminary to serve in the Diocese of Beaumont. ,,I will remember him as the pope that aimed for authentic Christian unification,” Losack said. ,,He believed that a church that allows relativism is a danger. He aims to unite the Catholic Church under a true orthodoxy, have a real understanding of the truth that is the Catholic doctrine`.’

donderdag 5 januari 2023

Publikaasjes Sytse Jan van der Molen yn Frysk en Frij (1949-1990)


De ôfskied nimmende haadredakteur fan de Ljouwerter, dy't neffens eigen sizzen skrokken is fan it "nasjonalisme" yn Fryslân, set flak foar syn fertrek noch efkes gau Fryske kollumskriuwer Martsje de Jong bûtendoarren. Ynruile foar in rapper mei in 'kosmopolitysk lûd', lies ik hjoed. As hert ûnder de riem foar Martsje, myn LC-kollega's en eltsenien mei belangstelling foar Fryske folks-, gea- en skiedkunde hjir alfêst diel I fan myn bibliografy-op-kommendewei fan net ien oars as Sytse Jan van der Molen: syn publikaasjes yn Frysk en Frij, sa't ik se fine koe yn de digitale catalogus fan Tresoar. (Mei Nl.-talige subtekst, foar alle oaren.)

Graach dien.


‘Wurdt it Amelân Fryskeroan? Gâns tarin fan de fêste wâl, binammen to Nes’, (25 februari 1949)

‘Fan “Rune-terp” en “Iduna-hichte”: Tiede Roelofs Dykstra as romanticus’, (15 april 1949)

‘Frysk bloed tsjoch op! Yn 1875 ta Frysk Folksliet wurden’, (13 mei 1949)

‘Uilkema syn libbenswurk leit forsille: dit is ek Fryske tragyk’, (22 juli 1949)

‘Pleatseboek’ [recensie; G.J. Bouma], (16 juni 1950)

‘Oare folken, deselde doelen. It Jeropeesk Kongres to Ljouwert’, (7 juli 1950)

‘Hynljippen sil 725-jierrich bestean bitinke. Oantinken oan it great forline’, (11 augustus 1950)

‘Wy hawwe praet mei Abe Brouwer, skriuwer fen it iepenloftspul foar Hylpen’, (18 augustus 1950)

‘Brouwer syn Hylper iepenloftstik’ [recensie; Abe Brouwer], (1 september 1950)

‘Hat it Frysk cabaret wier in goede kâns? De praktyk hat op dizze fraech al andert jown’, (17 november 1950)

‘Hwer komt de Hylper klaeijinge wei?’ [recensie; Sixma van Heemstra], 50 (22 december 1950)

‘De rechtsomgang van Franekeradeel, 1406-1438’ [recensie; G. Overdiep], (9 februari 1951)

‘Wurdt it Frysk-eigene strak faci? Jongerein wit neat fan âldfaers erf ôf’, (13 april 1951)

‘Hoe moat ik hjir hjitte? Inkelde tinzen oer it beskermjen fan strjitten’, (30 mei 1951)

‘De Famde fan de Lytse Pôle: Skiermuontseager lietsjes en Skiermuontseager tael’, (29 juni 1951)

‘It Fean tsjocht de feestjûpe oan. Fan feankoloanje ta sintrum fan greate krite’, (6 juli 1951)

‘Tiede Roelofs Dykstra; in warber strider foar Fryslân; syn kontakt mei de Dútske folklorist Johann Wilhelm Wolff’, (16 november 1951)

‘Petrus Thaborita troch in kultuer brul. [ensafh.]’, (? - 1952)

‘Hja binne net út it doarp wei. Achtsje de bitsjutting fan de doarpsgemienskip net to lyts’, (20 februari 1953)

‘It oeleboerd’ [recensie; W. P. Zeilstra], (15 november 1956)

‘It effekt fan Fryske nammebuorden kin nea heech genôch oanslein wurde’, (8 februari 1957)

‘Nimmen is sa benijd nei de boumaster as de skriuwer’, (17 september 1957)

‘Boeken fan stúdzje en sneuperij’ [recensie; diversen], 43 (8 november 1957)

‘In leafdesferklearring oan Skylge’, (31 december 1957)

‘Register op De geschiedenis van het Bildt’ [recensie; H.S. Buwalda], 2 (17 januari 1958)

‘De Lemster aek hat syn boek krige’ [recensie], (31 januari 1958)

‘Moarnier komme de timmerlju’, (14 februari 1958)

‘Gjin Frysk yn Marder Museum. Foar bist en plant hat Gaesterlân geef Frysk’, (6 juni 1958)

‘Folklorist fortelt hoe’t er Fryslân fûn. Fan romantyske jongfeinte-opstigings mei niget oan feiten en sifers’, (27 juni 1958)

‘De kloklieder fan de Súdeasthoeke’ [recensie; Sjoerd van der Schaaf], 27 (11 juli 1958)

‘Skûtsjesilen’ [recensie; L. Pietersen], (5 september 1958)

‘Schola Alvini’ [recensie; Anne Wadman], 44 (14 november 1958)

‘Merkegasten yn Drachten. Bêst stik Frysk kabaret fen “De Spinnekop”, (5 februari 1959)

‘Soldaten en muzikanten’ [recensie; Pieter Terpstra], (15 mei 1959)

‘Hoe wennet it it yn it nije Drachten?’, (20 februari 1959)

‘De Lauwerssee wie 2000 jier lyn noch lân’, (9 oktober 1959)

‘Bibliografy fan Fryslâns Súdwesthoeke’ [recensie; O. Santema], (12 februari 1960)

‘Skiednis en kunst by stambuorren’ [recensie], (10 juni 1960)

‘Noardfryske fersen yn ús Frysk taljochte’ [recensie; Johannes Hansen], 40 (14 oktober 1960)

‘Oantinkens oan Jacob Haantjes’ [recensie; Jelle Brouwer], 40 (14 oktober 1960)

‘Fryske folklore mei net útrinne op in “op tou sette fortoaning”’, (13 januari 1961)

‘Friesche Boerepractica’ [recensie; Petrus Baerdt], (27 januari 1961)

‘Genealogysk Jierboekje 1961’ [recensie], (27 januari 1961)

‘Het verloop van het Nederlandse sprookje’ [recensie; Maartje Draak], (27 januari 1961)

‘De heidorpen in de noordelijke Wouden’ [recensie; J.J. Spahr van der Hoek], (27 januari 1961)

‘Minne Simens libben en wurk’ [recensie; J.A. Brandsma], (27 januari 1961)

‘De historie gaat door eigen dorp, deel VI’ [recensie; A. Algra], (3 februari 1961)

‘De Mantgumer siktary-amtners waarden wekker’, (10 maart 1961)

‘Yn Fryslâns Súdeasthoeke lôgje moandei de peaskebulten wer’, (31 maart 1961)

‘In werwurd foar de amtners op de sikterije fan Baerderadiel’, (21 april 1961)

‘Frije Fryslannen droegen stikken by ta it Frysk Jierboek 1961’, (14 juli 1961)

‘Yn Boalsert komt ankomme jier in great folksdounsfeest’, (4 augustus 1961)

‘Keatsen yn Fryslân’ [recensie; J.J. Kalma], (11 augustus 1961)

‘De Skiermontseagers hawwe no wat to lêzen krige’, (18 augustus 1961)

‘Rekreaasje en kultuertechnyk slane langer yn Fryslân foar master op’, (22 oktober 1961)

‘Kultuertechnyk makket it lânskip steryl en nofteren’, (27 oktober 1961)

‘Rekreaasje is hwat oars as in húskekoloanje bouwe’, (?-1962)

‘Plaetizergoarre yn Fryslân fornielt it krewearjen fan skientekommisje’, (4 mei 1962)

‘Hollânske strjitnammen yn Westdongeradiel mei de Fryske derûnder’, (18 mei 1962)

‘Skiermûntseach: in rêstich eilân’, (10 augustus 1962)

‘De Saek M. P.’ [gedicht], (19 oktober 1962)

‘Ienris hie dizze gemeente twa gritenijhuzen’, (23 november 1962)

‘Fryslân moat eigen iepenloftmuseum hawwe; “Arnhem” rekket stadichoan fol’, (1 februari 1963)

‘Fiifentweintich jier Fryske Akademy’, (16 augustus 1963)

‘De Ostfriesische Landschaft is warber op it boekemêd’, (18 oktober 1963)

‘Hoe skrive wy in ’t Bildts?’ [recensie; H. S. Buwalda], (10 januari 1964)

‘It Bildtse Kuikskaei’ [recensie; R. S. Roarda], (10 januari 1964)

‘Nammen út de bylagen fan de sintinjes fan it Hôf fan Fryslân’, (10 januari 1964)

‘De Burkery of it BoereBedrief’ [recensie; Jelle Brouwer], (31 januari 1964)

‘De Súdwesthoeke as stúdzjemêd’ [recensie; Klaas de Vries], (31 januari 1964)

‘Fryske wetten fan prof. Buma en Ebel yn it Dútsk oerbrocht’, (13 maart 1964)

‘Genealogysk Jierboekje 1964’ [recensie], (10 april 1964)

‘Grêfskriften fan Ljouwerteradiel’ [recensie; R.S. Roarda], (8 mei 1964)

‘Tink om ’e hin mei de gouden aaien’, (15 mei 1964)

‘Hogerhuzen hiene frijspraak fertsjinne, seit dr. Hannema’, (29 mei 1964)

‘Fryske fersen yn in Hollânsk bondeltsje oer de âld Sudersé’ [recensie], (10 juli 1964)

‘In Sealter blomlêzing’ [recensie], (17 juli 1964)

‘Fynsten út Fryske Groun biljochtet ús skiednis’ [recensie], (17 juli 1964)

‘Fryske Archyfrige in nij en wichtich ûndernimmen’, (18 september 1964)

‘Flylân jout it forkearde foarbyld’, (24 december 1964)

‘It Waed droech?’, (29 januari 1965)

‘De postiljon van de Cocksdoarp. Een relaas van wadloperij’ [recensie; D. H. Schortinghuis], (19 maart 1965)

‘Us kompanjonsfearten wurde damme’, (3 juni 1966)

‘Fryske pake skreau tophit’ [ingezonden], (1 maart 1975)

‘Jitris: Biodyn’ [ingezonden], (29 november 1975)

‘Gjin wurden foar’, (19 maart 1977)

‘Bliid wêze mei ôfskaffen berop op ’e Kroan?’, (17 december 1977

‘Is de dyk “De Ryp” nei Mullum in “graedmjitter”?’, (25 maart 1978)

‘Het ontstaan van Friesland Noordhoek’ [recensie; J. W. Griede], (3 juni 1978)

‘Man en frou is twa’ [recensie; L. L. Dijkstra en L. T. de Vries], (20 oktober 1978)

‘Skylgers lulk, doe’t harren folksdûnsen ôfsnobbe waarden’, (19 september 1981)

‘Om hûs en hear’, (10 oktober 1981)

‘Friesche sterrekonst’ [recensie; H. Terpstra], (24 oktober 1981)

‘Om hûs en hear’, (31 oktober 1981)

‘Yn’e Legeaën kleuret de sunt-Martensbult de jûnsloft read’, (7 november 1981)

‘Om hûs en hear’, (14 november 1981)

‘De dea yn millimeters’, (14 november 1981)

‘Om hûs en hear’, (28 november 1981)

‘Hie Eeltsje Halbertsma syn Langsleattemer Man fan in Skotse dichter en net fan it folk?’, (5 december 1981)

‘Bûtendyks lân: der by troch’, (19 december 1981)

‘De prins op frijersfuotten’ [recensie; Ype Poortinga], (9 januari 1982)

‘Om hûs en hear: wâlfisktsjeaken as sarken op it eilân Flylân bewarre’, (9 januari 1982)

‘Om hûs en hear: op Harkema State by Tsjommearum moat it ienris wakker spoeke hawwe’, (16 januari 1982)

‘Om hûs en hear’, (23 januari 1982)

‘Om hûs en hear: de “jitsluven” fan Kammingahûs’, (30 januari 1982)

‘Om hûs en hear’, (6 februari 1982)

‘Hoefolle âlde sinnewizers soene der yn Fryslân wêze?’, (13 februari 1982)

‘Om hûs en hear: ‘It Alddjip by de Sweach wie ienris in “keninklike stream”’, (20 februari 1982)

‘Om hûs en hear, (27 februari 1982)

‘De hân ûnder de tekkens’, (27 februari 1982)

‘Yn it Geastmer hûnegat sit Romeinske tsjettelstien’, (27 februari 1982)

‘Om hûs en hear: wêrom stiet Sint Michaël mei de draak oan it Harnzer stedhûs?’, (6 maart 1982)

‘De Syl mei de gevels en de piip, it moaiste hoekje fan Dokkum’, (13 maart 1982)

‘It iisfûgeltsje fan Swol’, (13 maart 1982)

‘Om hûs en hear: sinnewizers’, (13 maart 1982)

‘In boek oer de Friezen’, (20 maart 1982)

‘Jan Ritskes Kloosterman moast neat fan it nije buorkjen ha’, (27 maart 1982)

‘Printebibel wie it foarbyld fan de folkskeunst oan in skûtsje’, (27 maart 1982)

‘Sollisitaasje’, (27 maart 1982)

‘Om hûs en hear’, (3 april 1982)

‘Om hûs en hear: wat jin net ferjit – it boat’, (10 april 1982)

‘It wurd “tsjotter” stiet net yn it wurdboek fan Waling-om’, (17 april 1982)

‘Kritisch Faunabeheer hat neat mei it CRM te krijen’, (17 april 1982)

‘Om hûs en hear’, (17 april 1982)

‘”Monumintesoarch” reaget yn ús doarpsgesichten om’, (24 april 1982)

‘Wat jin net ferjit’, (1 mei 1982)

‘Om hûs en hear’, (8 mei 1982)

‘It ferrie fan pake en beppe’, (15 mei 1982)

‘Om hûs en hear’, (15 mei 1982)

‘Greidloegje en sturtswylje: in antwurd oan Jan Post’ [ingezonden], (29 mei 1982)

‘Om hûs en hear: Wybrand de Geest’, (29 mei 1982)

‘Minderheid en namenplan’ [ingezonden], (8 juni 1982)

‘Om hûs en hear: it Amelanner bankje (..)’, (12 juni 1982)

‘Net ien, mar trije fiskershúskes yn Moddergat ferwachtsje jimme’, (26 juni 1982)

‘Om hûs en hear’, (17 juli 1982)

‘Om hûs en hear: it Popta-Slot te Marsum is de Peinzer toer yn fermitsele’, (7 augustus 1982)

‘Om hûs en hear: net allinne de eilannen, ek de Wâlden hawwe op plakken dunen’, (28 augustus 1982)

‘Om hûs en hear: wêrom in swan op it hingelboerd (..)’, (11 september 1982)

‘De demonstraasje fan 1930’, (11 september 1982)

‘Om hûs en hear’, (18 september 1982)

‘Om hûs en hear: de riedsels yn it Dokkumer stedhûs’, (25 september 1982)

‘Om hûs en hear: Hegebeintum hat de heechste terp mar der is net folle mear fan oer’, (2 oktober 1982)

‘Kijk op het groene Friesland’ [recensie], (9 oktober 1982)

‘Om hûs en hear: as Amelanner dykjes trochbrieken swommen de robben yn ’e mieden’, (9 oktober 1982)

‘Om hûs en hear: de Ouster Trijegeaën’, (16 oktober 1982)

‘Aldheidskeamers jouwe ûnbekende kaarten fan ’e Súdwesthoeke út’, (23 oktober 1982)

‘Om hûs en hear: steatejacht Friso is it wurdich, dat de Provinsje der goed op past’, (23 oktober 1982)

‘Ik bin al 78 jier altiten siik’, skreau Nynke fan Hichtum yn 1938’, (6 november 1982)

‘Om hûs en hear’, (6 november 1982)

‘Om hûs en hear: grêfstien op Oerterpster hôf lit sjen: sa seagen âldste mûnen der út’, (30 oktober 1982)

‘Om hûs en hear: de wetterhûn heart ek ta it “Frysk-eigene”’, (6 november 1982)

‘Om hûs en hear: dêr’t by Wierum “de dyk it lân omklammert” slacht it wakker ôf’, (13 november 1982)

‘Om hûs en hear: seldsume Boazumer “Majestas Domini” by restauraasje yn 1941 ûntdutsen’, (20 november 1982)

‘Om hûs en hear’, (27 november 1982)

‘Om hûs en hear: de Slotpleats te Bakkefean is in oantinken oan it Blauhûs’, (4 december 1982)

‘Om hûs en hear: “It Spylske Hûs” op Skylge skreau Tamminga in fleurige ballade oer’, (11 december 1982)

‘Wat hawwe de roubuorden yn de Fryske tsjerken te betsjutten?’, (25 december 1982)

‘Om hûs en hear: wêr stean yn Fryslân klokhuzen en wêr hawwe se ienris stien?’, (8 januari 1983)

‘Om hûs en hear: Ealsum mei syn geve terp, wie it net in skilderij?’, (15 januari 1983)

‘Om hûs en hear: gevel fan Snitser stedhûs is moai steal fan Frysk rococo’, (22 januari 1983)

‘Om hûs en hear: Ljouwerter boumaster skoep Rinia State te Aldemardum’, (29 januari 1983)

‘Om hûs en hear: foar in prikwei moatte wy net mear yn Nij Beets wêze’, (5 februari 1983)

‘Om hûs en hear: gevelstien by de Skânsterbrêge (..)’, (12 februari 1983)

‘Om hûs en hear: Fryslân sloech sels ek jild, bygelyks de sulveren “dikketon”’, (19 februari 1983)

‘Om hûs en hear: de Skylger Friezen hawwe har lang Hollanners field’, (26 februari 1983)

‘Om hûs en hear: fan bûgjen frjemd (..)’, (5 maart 1983)

‘Om hûs en hear: troch Victor de Stuers is de Snitser Wetterpoarte behâlden’, (12 maart 1983)

‘Om hûs en hear: op 3 jannewaris 1880 sloech de reddingboat fan “West” om’, (19 maart 1983)

‘Om hûs en hear: Boalsert soe syn koarbanken yn 1879 hast ferspile hawwe!’, (26 maart 1983)

‘Om hûs en hear: de obelisk op ’e Nije Silen; Dokkum fan ’e see ôfsletten’, (6 april 1983)

‘De Fryske Admiraliteit hie yn Dokkum in heale ieu syn sit’, (16 april 1983)

‘Om hûs en hear: hoe is it Oranjewâld by it Fean oan syn namme kommen?’, (23 april 1983)

‘Om hûs en hear: tegelskilderijen waarden makke yn Makkum, Boalsert en Harns’, (30 april 1983)

‘Hûndert pûn klûntsjes en in karre fol lytsjild’, (7 mei 1983)

‘Om hûs en hear: Tsjom hat de heechste toer, mar wa wiene de lyntsjesnijers?’, (21 mei 1983)

‘Om hûs en hear: de Sunterklazepleats fan Iens: hoe’t in teltsje ta sêge waard’, (28 mei 1983)

‘Om hûs en hear: de gevelstien mei “Aed Lewerd”; it âldste Fryske opskrift yn ’e stêd?’, (11 juni 1983)

‘Om hûs en hear: dit bleau der oer fan Sigerswâlde’, (25 juni 1983)

‘In earelist fan skippen, úthelle op ’e helling op ’e Jouwer’, (6 augustus 1983)

‘De grutste einekoai fan Fryslân is te finen by it doarp Bakhuzen’, (27 augustus 1983)

‘Hop hop, Hynke. Voetpaden door de gemeente Kollumerland’ [recensie; J. A. Bakker], (27 augustus 1983)

‘Om hûs en hear: it ûleboerd al in heale ieu te pronk op in stedskoalle’, (10 september 1983)

‘Om hûs en hear: Amsterdamske jildman hat Westergeaster Mar droechmakke’, (17 september 1983)

‘Om hûs en hear: de Poppestien yn Burgum hat in reis fan komsa meimakke’, (1 oktober 1983)

‘Om hûs en hear: “sa lang as Berltsum”, jawis, mar Holwert kin der ek wat mei’, (8 oktober 1983)

‘Om hûs en hear: gletsjers út ’e Iistiid leine grûnslach foar guon marren’, (15 oktober 1983)

‘Om hûs en hear: de Stenen Man dy kykt an fan achteren en fan foaren’, (22 oktober 1983)

‘Fryske en Aldfryske fûgelnammen’, (29 oktober 1983)

‘Om hûs en hear: it Poepekrús oan ’e Harstewei wurdt noch altiten opmakke’, (5 november 1983)

‘Om hûs en hear: der binne noch mar inkelde pleatsen mei in lykdoar’, (12 november 1983)

‘Om hûs en hear: “dêr leit it doarpke sa smout yn it beamt’, dicht Obe Postma’, (19 november 1983)

‘Bisschop skildere “Troudei yn Hynljippen” net nei it libben’, (26 november 1983)

‘De Boalserter Trekdyk’ [recensie; H. W. Kuipers en J. E. Valkena], (26 november 1983)

‘Engelsmanplaat’, (26 november 1983)

‘Om hûs en hear: Brantgum ûnder de snie; al hie Ids Wiersma it úttekene’, (3 december 1983)

‘Om hûs en hear: sintrale Apteek te Ljouwert is geef foarbyld fan Jugenstil’, (10 december 1983)

‘Om hûs en hear: drinkensdobben op ’e Klaai koartsje langer hurd yn’, (24 december 1983)

‘Om hûs en hear: yn it Moddergat hinget no in “blaas”-model yn ’e tsjerke’, (7 januari 1984)

‘De erbaaiersbeweging op ’t Bildt’ [recensie; H. S. Buwalda], (14 januari 1984)

‘In string fan koweblommen’ [recensie; Pyt Idzinga], (14 januari 1984)

‘Sa seach Nessumer buorren der sa’n twahûndert jier lyn út’, (14 januari 1984)

‘Om hûs en hear: Bonifatius syn byld hat yn 1954 te Dokkum plak krige’, (21 januari 1984)

‘Kostgongers fan de Hear’ [recensie], (21 januari 1984)

‘Om hûs en hear: seelju en loadsen (..)’, (4 februari 1984)

‘Om hûs en hear: diggelguod út ’e terpen wie ienfâldich mar bikkelhurd’, (11 februari 1984)

‘Om hûs en hear: de pleatsen fan Ids Wiersma koarte langer omraken yn’, (25 februari 1984)

‘Om hûs en hear: it doarpke Duerswoude is fan ’e kaart en heart by “Wynjewoude”’, (3 maart 1984)

‘Om hûs en hear: sette de Linde ienris útein yn in potstâl yn it lytse Tronde?’ (10 maart 1984)

‘Om hûs en hear: de krite Gaasterlân hat net altyd sa boskich west’, (17 maart 1984)

‘Om hûs en hear: Makkum krige der Statum by en sa waard it in “vlecke”’, (24 maart 1984)

‘Tryater en it Frysk’, (24 maart 1984)

‘Om hûs en hear: yn Dellebuorren kin it by jûntiid sa stil en hoar wêze’, (31 maart 1984)

‘Om hûs en hear: is Boarn nei de Boarn of is de Boarn nei Boarn neamd?’, (21 april 1984)

‘Sjoch ús toer dêr stean, sterk en swier, skreau Folkertsma’, (7 april 1984)

‘Om hûs en hear: yn Mitselwier is it âlde bewarre en it nije net keard’, (28 april 1984)

‘Balk hiet ienris Wikelder Balk, mar wêrom eins?’, (5 mei 1984)

‘Ynstjoerd: twa antwurden oer Boarn’, (12 mei 1984)

‘Beowulf. In proaza-oersetting út it Ald-Ingelsk’ [recensie; Jelle Krol], (19 mei 1984)

‘Om hûs en hear: Ids Wiersma tekene in seldsume potstâl yn Duerswâld mei boerespul’, (19 mei 1984)

‘De Gasterlânske kliffen binne al lang gjin “echte” kliffen mear’, (26 mei 1984)

‘Om hûs en hear: Dokkum bewarret it byld fan de dolsters út Wierum’, (9 juni 1984)

‘Yn Fryslân wurdt noch op goed santich plakken merke hâlden’, (14 juli 1984)

‘By de Far lâns’ [recensie; W. P. Vellinga], (4 augustus 1984)

‘Dit folk’ [recensie; Joop Verbeke], (4 augustus 1984)

‘Om hûs en hear: is it Freuleleantsje by Marns nei frelle Quirina neamd?’, (18 augustus 1984)

‘Simmerdyk II’, (1 september 1984)

‘Miscellanea Frisica’ [recensie], (8 september 1984)

‘Om ’e wivedei hinne’ [recensie; N. M. Postema], (15 september 1984)

‘Om hûs en hear: Frysk op ’e buordsjes, hoe stiet it der winliken mei?’, (15 september 1984)

‘Pleatslike skiednis’ [recensie], (15 september 1984)

‘Frisia Illustrata’ [recensie], (22 september 1984)

‘Om hûs en hear: Murns krige nei de oarloch in nij klokhûs en dat kin besjen lije’, (22 september 1984)

‘Om hûs en hear: twa keppels oksen wiisden it plak oan foar de Nijlânster tsjerke’, (29 september 1984)

‘Om hûs en hear: ek it Frysk bûthús is al yn it museum opburgen’, (6 oktober 1984)

‘In stinzepoarte hearde in dowematte of gibbeflecht by’, (13 oktober 1984)

‘Fryslân is in hierhûs’ [recensie; Rients Gratama], (20 oktober 1984)

‘Om hûs en hear: houtmûne fan Drylts stie by âlds oan ’e Saan’, (20 oktober 1984)

‘Terschellinger Jaarboek 1984’ [recensie], (20 oktober 1984)

‘Ut, Tryater’ [recensie; Tryater], (20 oktober 1984)

‘Frysk Wurdboek’ [recensie; J. Zantema], (27 oktober 1984)

‘Om hûs en hear: Roodbaard syn tún is op Stania State goed bewarre’, (27 oktober 1984)

‘It muoit my, notaris’, (3 november 1984)

‘Om hûs en hear: de Grouster tsjerke is al mear as acht ieuwen âld’, (3 november 1984)

‘Plantenammen yn Fryslân’ [recensie; D. Franke en D. T. E. van der Ploeg], (3 november 1984)

‘Om hûs en hear: stoeppeallen út Henegouwen waarden grêfsarken op Skylge’, (10 november 1984)

‘Fogelsangh-State as ús moaiste bûtenpleats priizge’, (17 november 1984)

‘Dokkum hat twa fan syn bolwurksmûnen bewarre’, (24 november 1984)

‘”West” moast nei de brân fan it jier 1666 wer opboud wurde’, (1 december 1984)

‘Jonkershûs waard “Voormeer” en Van Heloma’s wiene ieuwenlang eigener’, (8 december 1984)

‘Proza van het platteland’ [recensie; Tr. Riemersma], (8 december 1984)

‘Dantumadeel’ [recensie; H. M. van den Berg], (22 december 1984)

‘Ljouwerteradiel’ [recensie; Gerben Abma], (22 december 1984)

‘Om hûs en hear: in spinnekopke yn ’e snie: is dat gjin skilderijke?’, (22 december 1984)

‘De helte fan de tsjerke fan Aldegea is romaansk fan styl’, (5 januari 1985)

‘Penninga’s mûne by de Jouwer wie oant 1900 warber oan ’e Saan’, (12 januari 1985)

‘Ik wol it wol wêze: ik ha in swak foar Swichum’, (21 januari 1985)

‘Hat Marijke-muoi wier tsjin de bern sein: “Mem bakt stro”?’, (26 januari 1985)

‘Slomjende krêften’ [recensie], (26 januari 1985)

‘De stins Martenastate is in pronkstik fan âld-Frjentsjer’, (2 februari 1985)

‘Om hûs en hear: wa’t “efter” de Wierumer toer sjocht, falt it wol slim ôf…’, (9 februari 1985)

‘Om hûs en hear: natoer moai oan de Linde troch it ferbaggeljen fan ’e klyn’, (23 februari 1985)

‘De tiid hâldt gjin skoft: Tetman wurdt hjoed santich jier’, (2 maart 1985)

‘It Hynljipper skilderwurk stie yn ’e 18e ieu yn bloei’, (9 maart 1985)

‘Lyts monumint bewarret it oantinken oan Klaarkamp’, (16 maart 1985)

‘De hege mûne fan Eanjum falt jin fan fierrens al op’, (23 maart 1985)

‘Stannebuorster preekstoel: in juwieltsje’, (30 maart 1985)

‘Om hûs en hear: Akkrumer “paradyske” (..)’, (6 april 1985)

‘Crack-State, dêr’t ienris de Anjewierster grytman wenne’, (13 april 1985)

‘Om hûs en hear: de Geastmer tsjerke is yn trije tiidrekken set’, (20 april 1985)

‘Om hûs en hear: U. G. Dorhout priizge santich jier lyn it Sleattemer mar al’, (27 april 1985)

‘Makkum hâldt de eare op fan it Fryske diggelguod’, (4 mei 1985)

‘Hea, wat soe dat no wêze? In slimme frage, mar mei in andert’, (11 mei 1985)

In âld-Frysk bûthús op in wier yn it Grouster Hoflân’, (18 mei 1985)

‘Kânselarij is in pronkje, mar hat neat “Frysk-eigens”’, (25 mei 1985)

‘Nijwierster folksdichter Anders Minnes krige byld yn syn eigen gea’, (1 juni 1985)

‘Om hûs en hear: sûnt 1942 stiet de wetterhûn kreas yn it offisjele stamboek’, (15 juni 1985)

‘In jurist as amateur-biolooch’ [recensie; D. T. E. van der Ploeg], (29 juni 1985)

‘Om hûs en hear: de stiet al in sipel op ’e toer, mar in fjoertoer is ’t net…’, (20 juli 1985)

‘Om hûs en hear: de Delen; doe’t de klyn ferbaggele wie, koe de natoer syn gong gean’, (10 augustus 1985)

‘Om hûs en hear: de spylder op ’e floite yn it Snitser stedhûs wurdt nea wurch’, (31 augustus 1985)

‘Om hûs en hear: it âlde Dokkum is sûnder mis in pronkstik fan in stêd’, (14 september 1985)

‘Om hûs en hear: 26 septimber 1345: Hollânske hearen tsjin Fryske boerefolk’, (21 september 1985)

‘De Rottefalle troch de ieuwen hinne’ [recensie; H. Keuning], (28 september 1985)

‘Om hûs en hear: Hylpen en de Boarnster toer hawwe itselde houten model’, (28 september 1985)

‘Inventarisatie archeologische monumenten in Friesland’ [recensie], (28 september 1985)

‘Om hûs en hear: Harns tilt op fan ’e âlde gevels, mar dit is wol in pronkje’, (5 oktober 1985)

‘De Rypster toer sit noch foar gjin stoer Frysk eigens oan’, (12 oktober 1985)

‘Om hûs en hear: boargemaster fan Boalsert hat yn 1709 moai plakje útsocht’, (19 oktober 1985)

‘Om hûs en hear: Snitser Martinitsjerke hat net in bytsje trochmakke’, (26 oktober 1985)

‘Om hûs en hear: grutte mûne te Marrum stiet krekt 140 jier op syn pôle’, (2 november 1985)

‘Foghelsang State Feankleaster, fan kleaster ta museumúthôf’, (9 november 1985)

‘Ek “Steatspinsjoen” makke Fryske film en ek dy bestiet noch altiten’, (16 november 1985)

‘In lyts werwurdsje op it besprek fan Gildemacher’ [ingezonden], (16 november 1985)

‘It pronkstik fan Dokkum is it stedhûs by de Syl’, (16 november 1985)

‘Om hûs en hear: Schylge hat mar ien mûne, de “mol” fan Formearum’, (23 november 1985)

‘Om hûs en hear: sokke stobben op ’e diken, it móast dêr wol spoekje!’, (30 november 1985)

‘Om hûs en hear: see makke raar wurk op it Amelân’, (7 december 1985)

‘C. Roggen (85) ferstoarn’, (14 december 1985)

‘Om hûs en hear: sokke wâldhúskes wurde seldsum langer’, (14 december 1985)

‘Douma State waard Brandenburg en ferfear fan Langwar nei Tsjerkgaast’, (21 december 1985)

‘Droegeham, in doarp op ’e sânen’, (21 december 1985)

‘Kantekers’ [recensie; Douwe Tamminga], (21 december 1985)

‘Neem nou Friesland’ [recensie; Bas den Oudsten], (21 december 1985)

‘Om hûs en hear: Fryslâns Admiraliteit stie yn Dokkum’, (11 januari 1986)

‘Om hûs en hear: ieuwenlang is de klyn ta baalder turf ferwurke’, (18 januari 1986)

‘Joast Hiddes Halbertsma woe de “voces obscoena” perfoarst net mije’, (25 januari 1986)

‘Lemster aken mar ek seeskouwen’, (25 januari 1986)

‘De slach by Boksum’, (8 februari 1986)

‘Om hûs en hear: it sabeare Trompshûs (..)’, (8 februari 1986)

‘Om hûs en hear: wat in pypke by Barhûs jin fertelle kin oer it ferline’, (22 februari 1986)

‘Om hûs en hear: yn Westergeast kinne wy samar dwers troch tsjerke hinne sjen’, (1 maart 1986)

‘Om hûs en hear: foar 1978 seach it lytse tsjerke fan Jouswier der mar skurf út’, (8 maart 1986)

‘Gjin dyk bochtet sa yn Fryslân as de Himdyk’, (15 maart 1986)

‘Om hûs en hear: de dobben yn ’e Wâlden binne oerbliuwsels út ’e iistiid’, (21 maart 1986)

‘Om hûs en hear: op Skiermûntseach stean ál twa, mar der “wurket” mar ien ljochttoer’, (29 maart 1986)

‘Om hûs en hear: de klinten yn ’e Wâlden binne gjin oantinken út’ e terpetiid’, (12 april 1986)

‘Ek op ús eilannen binne de trije soarten heide alhiel thús’, (26 april 1986)

‘Om hûs en hear: de earste pleats fan “Wâldsein” stiet sûnt 1783 yn Ypelskea’, (3 mei 1986)

‘Heart de Skotse Trije ta it Frysk-eigene? II’, (3 mei 1986)

‘Om hûs en hear: de tsjerke fan Easterein stiet der mar wer kreas op’, (10 mei 1986)

‘Om hûs en hear: it eilân Amelân hat yn it ferline hast op ’e helte midstwa west!’, (17 mei 1986)

‘Om hûs en hear: krûme sleatten binne gjin wurk fan minsken leart de Ried’, (24 mei 1986)

‘Om hûs en hear: as dit wrak op it Skylger strân mar ris prate koe’, (31 mei 1986)

‘Oardiel en krityk: kar út it wurk fan prof. dr. Godard Gosses’ [recensie], (31 mei 1986)

‘Om hûs en hear: tusken Wergea, Swichum, Goutum bochtet in “rivier” troch it lân’, (19 juli 1986)

‘Om hûs en hear: oan de pleatsen soe men it net sizze, mar de Amelanners praten Frysk’, (30 augustus 1986)

‘Om hûs en hear: ek Kolderfean en Blesdike hiene alear in “Fryske” toer’, (13 september 1986)

‘Om hûs en hear: dêr’t de see jamk flammet op in hap út in Skylger hern’, (20 september 1986)

‘Om hûs en hear: de Fluezenwâl hat by ’t hjerst frijwat te hâlden’, (27 september 1986)

‘It Fryske Gea komt al sûnt 1930 op foar natuer en lânskip te uzes’, (4 oktober 1986)

‘Om hûs en hear: langer as ieu sieten Siegers as mûnders op mole “Het Lam”’, (4 oktober 1986)

‘Om hûs en hear: dit gropke is it begjin fan in rivier tusken twa Fryslannen’, (11 oktober 1986)

‘Fryslân sjongt’ [recensie], (18 oktober 1968)

‘Om hûs en hear: it Feankleaster, in parkbosk yn ’e gritenij Kollumerlân’, (18 oktober 1986)

‘Kaart van Friesland – kaart fan Fryslân’ [recensie], (18 oktober 1986)

‘Om hûs en hear: Fryslân hat noch altyd in 75 sjeazen yn it F.S.S.’, (25 oktober 1986)

‘Om hûs en hear: it bochtet noch altiten slim fan Dokkum oant de Nije Silen’, (1 november 1986)

‘Sweachster grutteljushuzen fan Hûsman op ’e rigele set’, (1 november 1986)

‘Ik ha ’t ris hân…’ [recensie; Ype Poortinga], (8 november 1986)

‘Om hûs en hear: is “Marten” it âldste húske (..)’, (15 november 1986)

‘Om hûs en hear: de plaknamme “Harns” is Frysk, mar “Harlingen” is Aldfrysk!’, (22 november 1986)

‘Woddenboek fan et Westers’ [recensie], (22 november 1986)

‘Yn it tsjerkje fan Olterterp hingje alle roubuorden noch’, (29 november 1986)

‘Om hûs en hear: in stjelp út 1914 te Húns; bewiis fan Meintema syn stribjen’, (6 december 1986)

‘Om hûs en hear: de Seeskou is as fiskersman op ’e Sudersee begûn’, (13 december 1986)

‘De Langslettemer Man of hoe’t dokter Eeltsje Halbertsma him fersinde’, (20 december 1986)

‘De Nijenhuzen fan Skoaterlân’ [recensie; W. J. Nijenhuis], (20 december 1986)

‘Om hûs en hear: de Hantumhúster tsjerke is it wurdich en besjoch him ris’, (10 januari 1987)

‘Om hûs en hear: fioelspile Wiger Michielse yn dit hearehûs yn Eastersee?’, (17 januari 1987)

‘Die Friesische Bewegung in Nordfriesland im 19. und 20. Jahrhundert’, (24 januari 1987)

‘De Koaten hjit sûnt 1959 fan Koatstertille en is no in strjitnamme’, (24 januari 1987)

‘Ofskied Reimer en Jany Holander fan it Noardfrysk Ynstitút’, (31 januari 1987)

‘Om hûs en hear: wa soe gjin niget hawwe oan dizze geve pleats oan ’e Ie?’, (31 januari 1987)

‘Geskidenis fan de Bildtse Waddenfisserij’, (7 februari 1987)

‘Om hûs en hear: te uzes hawwe ienris wol 130 einekoaien stien!’, (7 februari 1987)

‘Om hûs en hear: “Kipenboarch”: de útspanning by de Skjirreslipersbrêge’, (14 februari 1987)

‘Dronrijps Memoriael’ [recensie; H. Roucoma], (21 februari 1987)

‘Om hûs en hear: yn it hert fan Rome stiet noch altyd in Fryske tsjerke’, (21 februari 1987)

‘Om hûs en hear: op it Hollumer hôf kypje stiennen fan seelju derút’, (7 maart 1987)

‘Om hûs en hear: besniene en beskildere Hylper slide út 1759?’, (14 maart 1987)

‘Om hûs en hear: hjir fielde “de skilder fan de Skene” him lokkich!’, (4 april 1987)

‘Toponimen en toponimyske eleminten yn Fryslân’, (4 april 1987)

‘By de Goutumer húskes briek de Middelsee ienris troch’, (11 april 1987)

‘Om hûs en hear: “se lizze der by tûzenen”: it seekje fan it Striper wyfke’, (18 april 1987)

‘In werwurd’, (25 april 1987)

‘Piter Jelles hie in niget oan “noardske” doarpkes’, (25 april 1987)

‘Wybren Altena ta in oantinken’, (2 mei 1987)

‘Om hûs en hear: yn Westergeast kinne hja troch twa doarren de tsjerke yn’, (2 mei 1987)

‘Suringa en syn maten koene ús houtfykjen net rêde’, (9 mei 1987)

‘Om hûs en hear: wat moatte dy houtene krusen om it hôf fan Stiens hinne’, (23 mei 1987)

‘Om hûs en hear: E. B. Folkertsma syn stompe toer waard yn 1935 offisjeel skeind’, (30 mei 1987)

‘In bonte luchtballon’ [recensie; Teake Hoekema], (30 mei 1987)

‘Om hûs en hear: op Harkema State woe it alearen wakker spoekje’, (13 juni 1987)

‘It Freuleleantsje by Murns sjocht oer de eardere see út’, (29 augustus 1987)

‘65 museums yn Fryslân’ [recensie; Hugo Kingmans], (29 augustus 1987)

‘Boereplaatsen in de Stellingwerven’ [recensie; G.J. Bouma], (12 september 1987)

‘Bydragen ta pleatslike skiednis II’, [recensie], (12 september 1987)

‘Om hûs en hear: Fockens State is nijsgjirrich wat bou en bewenners oanbelanget’, (19 september 1987)

‘De Friezen sloegen 642 jier lyn de Hollanners noch dea!’, (26 september 1987)

‘For uwz lân, wyv en bern. De patriottentijd in Friesland’ [recensie], (26 september 1987)

‘Ut it gea fan Sterke Hearke’ [recensie; Dam Jaarsma], (3 oktober 1987)

‘Dunegea’ [recensie; Ron Postma], (3 oktober 1987)

‘Om hûs en hear: tusken Boarn en Tsjonger: boeren yn net-Fryske huzen’, (3 oktober 1987)

‘Om hûs en hear: hat de Kapellepôle wat út te stean mei Bonifaas?’, (10 oktober 1987)

‘Om hûs en hear: it hiele doarp Olterterp rekke yn ien en deselde hân’, (17 oktober 1987)

‘Om hûs en hear: poepen yn ’e baggelbak; wat in âld skilderij jin fernijt’, (31 oktober 1987)

‘In gat yn ’e dyk hjit op it Amelân noch altiten fan “iet”’, (7 november 1987)

‘It Frysk kostúm: in werwurd’, (7 november 1987)

‘Om hûs en hear: sille wy it Mear ris lâns, dy skieding tusken twa grietenijen?’, (28 november 1987)

‘De fjouwer tiden fan it jier op in Frysk tegelskilderij’, (5 december 1987)

‘Om hûs en hear: yn Berkeap stiet suver in kastiel foar de dowen’, (12 december 1987)

‘Skoalmaster waard kranteskriuwer en útjouwer’, (19 december 1987)

‘Nekke fan Frysk en Frij’ [ingezonden], (9 januari 1988)

‘Doe’t Hagemer reizge nei Goutum ta, wie Wiarda-state krekt ôfbrutsen’, (16 januari 1988)

‘Crack-State op it Hearrenfean is neffens Hollânsk ûntwerp boud’, (23 januari 1988)

‘It wie nacht yn ’e nane yn Hynljippen, in ieu ferlyn’, (30 januari 1988)

‘Woa’deboek fan ut Amelands’ [recensie; A. G. Oud], (6 februari 1988)

‘Margadant seach him op ’e Sweach de eagen út ’e holle’, (20 februari 1988)

‘Mei Margadant de Snitser mar oer: suver in sensaasje’, (27 februari 1988)

‘Fan De Jouwer mei it reau nei de Gasterlânske bosken’, (5 maart 1988)

‘Het geliefde Grouw’ [recensie; W. H. Kelkes], (12 maart 1988)

‘De foarteam fan Nieuwland, Marcus’, (19 maart 1988)

‘Fryske Almenakstikken út de 18e en it begjin fan de 19e ieu’, (26 maart 1988)

‘Yn 1798 waard de Prinsetún iepenset foar “fatsoenlik folk”’, (2 april 1988)

‘Hoe stiet it mei it Mid(del)frysk wurdboek?’, (9 april 1988)

‘Margadant fielde him tige thús yn ’e Wâldster leanen’, (9 april 1988)

‘Margadant pochte wakker oer Grou, mar hy wie der foarby riden..’, (16 april 1988)

‘Co-Frisica in nije rige út Amsterdam en Kiel’, (23 april 1988)

‘Margadant hat der net west, mar Boalserter merke krige in print’, (30 april 1988)

‘Garyp is syn tegelskilderij kwyt, mar op it Fean is noch ien te sjen’, (14 mei 1988)

‘Op ’e Huzumer rommelmerk. Wat is ús Fryske kultuer doch ryk’, (21 mei 1988)

‘Om hûs en hear’, (28 mei 1988)

‘De wereld volgens Abel Eppens’ [recensie; Wiebe Bergsma], (25 juni 1988)

‘Vogel, waarheen?’ [recensie; J.A. de Vries], (16 juli 1988)

‘Petrus Camper’ [recensie; Jacob van Sluis], (6 augustus 1988)

‘In tsjinstelling tusken hâlden en dragen. It Aastersk stiet der frijwat wif foar’, (17 september 1988)

‘Om hûs en hear: “om Aast” krije de bern op skoalle no les yn eigen tongslach’, (1 oktober 1988)

‘Bitgum. De skiednis fan Bitgum en Bitgummole’, (8 oktober 1988)

‘Mei Thijsse en Wenckebach nei (en troch) it Oranjewâld’, (22 oktober 1988)

‘Wenckebach syn Poptaslot fan 1918 hie der noch mar tsien jier stien!’, (29 oktober 1988)

‘De Ofslútdyk makke in ein oan de “rigele fiskerij” oan ’e seedyk’, (5 november 1988)

‘Liauckema, in pronkstik fan de Bjirmen, moast yn 1824 belies jaan’, (12 november 1988)

‘Furdgum: toer ferlear tsjerke en Camstra-stins waard in pleats’, (19 november 1988)

‘Slappeterp krige yn ‘26 in stompe toer’, (26 november 1988)

‘Jou my de poat Auck, dêr hast him Tsjalling’, (3 december 1988)

‘Thijsse seach yn Hylpen tige goed om him hinne’, (24 december 1988)

‘Archiefinventaris M. H. Kingma’, (7 januari 1989)

‘Frysk lêzen leare is gjin heksetoer, waard Thijsse yn Grou gewaar’, (14 januari 1989)

‘Jelsum: terp en doarp, tsjerke en state’, (21 januari 1989)

‘De Koarnjumer bosk tilt op fan ’e stinzeplanten’, (28 januari 1989)

‘Stiens wolle de lju langer wol hinne!’, (4 februari 1989)

‘Wa’t it oer Froubuorren hat, hat it ek al gau oer Waling Dykstra’, (11 februari 1989)

‘De 12e-ieuske tsjerke fan Hijum hat in westwurk’, (18 februari 1989)

‘Yn Feinsum falt neat te spûkjen’, (4 maart 1989)

‘Frysk, from en frij’ [recensie], (11 maart 1989)

‘Yn Hallum foel ek frijwat oan monuminten te sjen’, (18 maart 1989)

‘Sa klaaiden Jetske Ottes en Wyger Doekes har’, (25 maart 1989)

‘Westernijtsjerk kin beskôge wurde as in buorren by Marrum’, (1 april 1989)

‘Om hûs en hear: E. B. Folkertsma koe yn 1920 de toer fan Ferwert priizgje’, (8 april 1989)

‘Monumentaal Friesland’, Frysk en Frij (15 april 1989)

‘Om hus en hear: it woe wol spûkje en tsjoene yn Ferwert en omkriten’, (22 april 1989)

‘Vincent Lucas út Frjentsjer skoep mei Unema-sark te Blije keunstwurk’, (29 april 1989)

‘Harlingen’, (6 mei 1989)

‘Om hûs en hear: De Wânswerter tsjerke op syn terp (..)’, (13 mei 1989)

‘Om hûs en hear: Ginnum hat in geve tsjerke, mar hy wurdt net mear brûkt’, (20 mei 1989)

‘Eastermar krige al yn 1924 syn earste doarpsbeskriuwing’, (27 mei 1989)

‘Even in loopke nei Aldtsjerk’, (3 juni 1989)

‘Yn Gytsjerk stie (stompe) toer yn it ferline njonken tsjerke’, (17 juni 1989)

‘Alderberkeap hiet earst Brocope’, (15 juli 1989)

‘In net-keatser oer it keatsen yn Fryslân’, (29 juli 1989)

‘De trije dukatons koene de duvel keare’, (3 augustus 1989)

‘Stiennene ûlebuorden wiene der mear as op ien plak!’, (26 augustus 1989)

‘Co-Frisica V’ [recensie], (14 oktober 1989)

‘It soldaatsje fan Barhûs komt út Beieren, mar wêrom?’, (2 september 1989)

‘It wurk fan Gysbert Japicx’ [recensie; Ph. H. Breuker], (16 september 1989)

‘”Mynhear” Van Loon skreau yn Baarderadiel mearkes op út ’e folksmûle’, (16 september 1989)

‘Wannear kaam de stjelp op?’, (23 september 1989)

‘De tram ried noch net nei Drachten, mar it wie al in fiks plak’, (24 september 1989)

‘Frysk & Vrije Universiteit (1949-1989)’, (30 september 1989)

‘Bruiloft in Friesland’ [recensie; A. Oppenhuizen], (14 oktober 1989)

‘Tsjoenderij by de Hepkema’s yn Diken om 1825 hinne’, (14 oktober 1989)

‘Ald-Burgumer beskreau en tekene pronk fan ús skippen’, (21 oktober 1989)

‘Wêr komme neffens de oerlevering de nachtmerjes wei?’, (28 oktober 1989)

‘Klaas Keunst koe mear as in sljuchtweihinne boer’, (25 november 1989)

‘Klaas Uilkema en syn mislearre stúdzje oer boerepleatsen’, (2 december 1989)

‘Jelle Brouwer en Aad Prakke en De Blauwe Beweging’, (23 december 1989)

‘Hotel Van der Werff, Anno 1726’ [recensie; D. T. Reitsma en W. Wesselius], (1 februari 1990)

‘Grinslanner boer ferhellet sage út Westergeast’, (8 februari 1990)

‘Joast Halbertsma syn betinken oer Dimter: Men libbet hjir yn in befolke woastine’, (22 maart 1990)

‘Taal yn it grinsgebiet’ [recensie], (29 maart 1990)

‘Snits, exotisch textiel in Friesland’ [recensie; G. Arnolli en S. Wille-Engelsma], (5 april 1990)

‘In kuier troch de Bosk fan Ypeij’, (26 april 1990)