donderdag 27 april 2017

Durk Bouma Nieuwenhuis (1814-1873), 'De stjerren'

As jûns de sinne yn ’t westen sinkt, 
   Wylst se ôfskied nimt fan d’ ierde; 
As ’t blomke treurich ’t haadke bûcht 
   Dêr’t it krekt noch fleurich tierde; 
De kym in grutte fjoersee is, 
   Mei poarp’ren en gouden weagen, 
En ferven, as, in wûnderpracht, 
   Gjin eagen skiener seagen; 

Dan dûkt, yn ’t east, de skym’ring op. 
   Des deiljochts deaferkunder, 
Spriedt se oan it swurk har mantel út, 
   En dekt de wrâld der ûnder. 
En griis en grizer wurdt de loft, 
   By ’t dôvjen fan har lúster; 
En flau en flauwer wurdt it skaad, 
   En raant ynien mei ’t tsjuster. 

It tankliet fan ’t hielal ferstomt; 
   Gjin skepsel lit him hearre; 
Gjin lûd ferheft de namme Gods, 
   Of ’t sjongt Him priis en eare. 
Mar ’t each omheech, dêr’t ’t Albestjoer 
   De wrâlden hâldt yn wêzen, 
Dêr jout de stille nacht har lof 
   Yn fleurich skrift te lêzen. 

Dêr stroait se, mei ûnsichtb’re hân, 
   In see fan fonken hinne, 
En jout der gloed en tint’ling oan, 
   Of ’t diamanten binne. 
Har glâns, sa sêft as ’t mylde ljocht, 
   Fan freonlike Eng’len-eagen, 
Strielt streamen út fan hearlikheid, 
   Ter eare Gods, des hegen. 

O stjerren, taal, dêr yn de nacht, 
   Sûnt de earste sliep der sinne 
Har lofspraak skriuwt oan ’t firmament, 
   Troch tûz’nen ieuwen hinne, – 
De skepping bringt Aldfader tank, 
   Mei miljoenen tongen. 
Mar skiener, as op jimme toan, 
   Waard nea gjin liet Him songen. 

It tsjûg’t, mei wûnd’re gloed en krêft, 
   Yn wurden, stom mar hearlik, 
Fan dingen, dy’t gjin minske wit, 
   Uneinich, ûnferklearlik; 
Fan machten, yn noch grutter macht 
   En heech bewâld besletten; 
Fan wiisdom, sa’t gjin wiisdom sprekt 
   Yn minskelike wetten. 

En driicht it libben; bringt it leed 
   En wûnen oan en smerte, 
Dan jout dat liet wer moed en treast 
   Yn ’t eangstich minskeherte. 
In wink dan op dat ivich fjild 
   Fol grutske pracht en lúster, 
En ’t libben is wer skien en goed, 
   De takomst minder tsjuster. 

Do fredich ryk fan strieljend ljocht, 
   Hoe sjochst sa myld omlegens? 
Hoe lûkst dat each sa machtich oan, 
   En fierst de geast omhegens? 
Wat is ’t, dat jin mei sêft geweld 
   Unttsjocht oan ’t ierdske wêzen, 
Om yn dyn heil’ge wûnderspraak, 
   Mei fjurrich each te lêzen? 

Is d’ ierde him te lyts, – te leech? 
   En is ’t yn heger kringen, 
Dat hy ferklearing sykje moat 
   Fan noch ferhoalen dingen? 
Of jeit ûnsinn’ge witnissucht 
   Wer yn ferbeane sfearen, 
Dêr’t sels der englen grut ferstân 
   Noch nedich hat te learen? 

Rûn soms, yn tsjuster foarbestean, 
   Oer d’ iene of oare sinne 
Syn paad, want driuwt de langstme net oan, 
   Nei d’ âlde wenpleats hinne? 
Stie iens as bern syn widze dêr? 
   Mocht hy dêr freonskip fine? 
Liet âlderweelde der yn syn siel 
   Har himelstrielen skine? 

Giet mûlk syn wei troch ’t deaderyk 
   Nei ’n better wrâld dêr boppe? 
En binne ’t syn deaden, dy’t him dêr 
   Mei geastesstimmen roppe? 
Wie ’t dat, wat, by in frjemde gloed 
   Sa faak him heger fierde 
En weitreau út syn leger went, 
   Fier, fier fan stof en ierde?... 

Tebek, do geast? Do kringst omdôch 
   Yn ’t riedselwurk des Hegen; 
’t Ferline seit, de takomst jout 
   Gjin antwurd op dyn freegjen. 
Al mjitst de stjerrefjilden út, 
   En kenst en neamst by namme 
Har sinnen, – fierder bringst it net; 
   Dêr wurdt dyn macht beskamme. 

Wol fielst noch moed en krêft genôch, 
   Om heger op te klimmen; 
Wol spriedst de brede wjukken út, 
   Om wider flecht te nimmen; 
Mar ’t stof ferlamm’t dyn stoere flecht, 
   En twingt, mei iz’ren bannen, 
Dy yn dyn einichheid terêch 
   Op ierde, yn ierdske bannen. 

Dêr is dyn pleats, en ’t fjild is rom, 
   Om witnis op te garjen; 
Trochskôgje ’t frij, – by eltse trêd 
   Is mear noch te ferklearjen. 
’t Hielal ferberget dyn begryp 
   Gjin ink’le fan syn wetten; 
Mar tusken ’t hjir en ’t dêr bliuwt noch 
   ’t Geheim ferbûn dy sletten. 

Ast ienris frij, fan stjerlikheid 
   Noch macht fan ’t stof wjerhâlden, 
De molkwei lâns, oer stjerren rinst, 
   Yn ’t ivich ryk der wrâlden, 
Dan, as – yn al syn einleasheid 
   Ien ink’le, grutte krite – 
’t Hielal gjin grins mear foar dy hat, 
   Silst mear, silst alles witte.


(Ut: Swanneblommen, 1855)

maandag 24 april 2017

Durk Bouma Nieuwenhuis (1814-1873), 'Mimerje'

Hark! hear de stoarm troch ’t loftrom rûzjen! 
   Hark hoe’t er skuort yn ’t jeiend swurk! 
Hy skoot op wolken heger wolken 
   En fitert se oan ’t fernielingswurk. 
Syn amme triuwt de see derhinne, 
En weagen, lyk as ’t bergen binne, 
   Oerstreame ’t oars sa feilich strân; 
Se ploffe swier tsjin daam en diken; 
Ferdylging gjalpt, oer tal fan liken, 
   Op ’t siedend paad. God helpe ’t lân! 

Do stoarm! wêrom sa wyld ûnrêstich, 
   As briekst út stielen bannen frij? 
Wêrta dat woest oanhâldend buld’rjen, 
   As woest nei d’ opperhearskippij? 
Wat die dy ’t minske, datst syn herte 
Tepriemje moatst mei eangstme en smerte, 
   By ’t driigjen fan ’t ôfgryslik ûnk?... 
Moatst jimmer it grêf dan djipper dolle, 
Wêryn’t sa mannich en sa folle 
   As offer fan dyn wyldens sonk? 

En sjochst de triennen, dy’t der rinne 
   Ut ’t each fan wees en widdo net, 
Noch hearst de suchten fan waans libben 
   Dyn wredens ’t ealste ûntnommen het?... – 
O, hurd bist, as it rotsich stiente, 
Wêrop des seemans bloedich biente 
   Teplett’ret en fergiet yn ’t sân; 
En kâld bliuwst as de woeste weagen 
It herte-bern, foar mem har eagen, 
   As lyk terêch smyt op it strân. 

Noch blaas! mar asto, sêd fan wurgens, 
   Fan ’t woeden einlings komst ta rêst, 
En neat as ûnk en wee oanskôgest, 
   Wêrmei’tst dyn paad oerdutsen hest, 
Fiel, tenei, dan dyn liende krêften! – 
Ast ek gjin ink’le smert fersêftsje en 
   Gjin krimpend herte treast jaan woest; 
Stoe dochs by heger macht besletten, 
Datst, yn ’t folfieren fan har wetten, 
   Tsjin wille en tank sels, sein’gje soest. 

En dêrom blaas! Al tsjuchste, in spoeksel, 
   De fjilden yn, de seeën oer, 
Dyn wrede macht is net dyn eigen; 
   Mar boade bist fan ’t wrâldbestjoer. 
Mei noch gjin striel op ’t ierdryk skine, – 
Mei ’t each gjin freonlik ljochtpunt fine 
   Oan ’t swart-oerdutsen loftrom, – dochs 
Sil wer dy wolk’ne sluier brekke, 
En d’ Almacht fan omhegens sprekke, 
   Yn ’t stjerrestrieljen: ,,’t Is genôch!” 

Ek ’t libben hat syn ûnwaarsfleagen. – 
   Faak stekt dy needstoarm it haad omheech, 
En giet d’ yn glâns ferriisde sinne 
   Yn ’t treurich nevelklaad omleech. – 
Ut swarte wolken sprekt de tonger; 
Yn ’t wâld ferstomt de lêste sjonger, 
   En ’t paad wurdt iensum, stil en near; 
’t Foarútsjoch kin gjin each trochkringe; 
’t Ferline kin gjin bystân bringe, 
   En nearne is útkomst, nearne mear. 

’t Wurdt tsjuster dan yn ’t minskeherte; 
   En, mei de lêste freugdestriel, 
Skynt ek dat sêfte ljocht te dôvjen 
   Der hope, libbens better diel; 
En, wylst syn krêft en lok ferkwine, 
Lit ’t stjerte omheech syn rykdom skine 
   Mei d’ ieuwenâlde stille pracht; 
Seach ’t ek it hiele minskdom lijend, 
’t Bleau like rêstich, like swijend, 
   As sûnt syn earste skeppingsnacht. 

Dan is him it libben swier – en aaklik 
   Wat oars him hillich wie en djoer, 
En wanhoop jout him moed, te freegjen 
   Nei ’t plan fan ’t ivich wrâldbestjoer: 
Wêrom hjir it libbenspaad sa tsjuster, 
As ’t boppe strielt fan ljocht en lúster, 
   Fan wille en rêst, fan frede en lok? 
Kin ’t himeltek fan freugde blinke 
Wylst skepsels Gods yn need fersinke 
   En ’t libben tôgje as wie ’t in flok? 

Is d’ ierde dan fan God ferlitten? 
   Binn’ minskebern Syn bern net mear? 
Is lijen ’t diel fan ’t wrâldske wêzen 
   En ’t ûnk allinnich op d’ ierdbal hear? 
Wurdt jimmer ierdske hope brutsen?... 
Wêrom sa fier dan ôfstân trutsen 
   Dy’t âlderdom oan jeugd ferbynt? 
En waard oan ’t lok gjin wykpleats litten, 
Wêrom net earder ’t grêf ûntsletten, 
   Dêr’t ’t wurge herte in rêstplak fynt? 

Wêrom?... Wat fregest yn dyn blinens, 
   O minske! Freegje allike goed 
Wêrom ast yn Noardpoals toarre kriten 
   Gjin blommen fynst of Kearkrings-gloed: 
Wêrom, as jûns it deiljocht sinkt, 
Gjin oare dei oan ’e eastkyn blinkt 
   En ’t swarte skaad der nacht ferdriuwt; 
Wêrom de winter ’t sinn’fjoer dôvet, 
En fjild en wâld har skiente rôvet, 
   Wêrom’t ’t net altyd simmer bliuwt?... 

Fergees, yn Gods bewâld te kringen; 
   Dyn stimme stjert yn ’t mjitleas rom; 
As iennichst antwurd op dyn freegjen 
   Jout d’ echo ’t freegjen dy werom. – 
Dochs toande ek ’t libben dy syn wetten, – 
Waard it wyt der takomst dy ûntsletten, 
   En d’ ivichheid dy iepen lein. – 
Soest net wer Serafs ,,wûnder!” sprekke, 
Ferbjust’re, ’t oansicht dy bedekke, – 
   Do, skepsel der fergonklikheid? 

Bûge ûnder ’t libben! – Soan fan d’ ierde, 
   Waard noch dy ’t stof ta wente jûn; 
Wat letter folget, silst fernimme, 
   Hast earst, oer ’t grêf, de takomst fûn. – 
Hjir bist oan ’t libben plichten skuldich; 
Hjir ropt dy d’ ierde, om, geduldich, 
   Foar eare en rjocht dyn bêst te dwaan; 
Hjir is dyn pleats oan wierheids side; 
Hjir moatst foar ’t wol des minskdoms stride; 
   Folmeitsing al dyn krêften jaan. 

En rint dan net dyn paad oer blommen, 
   (Dyn himelheite wol ’t faak sa:) 
Doch liedt dat paad nei dyn bestimming, 
   En fiert dy ’t fredich tsjerkhôf ta. 
En fielleas bist foar ûnk en smerte, 
Ast dêr dyn waarm en klopjend herte 
   Foar libbens tsjinspoed sletten hast. – 
Al mocht gjin striel dyn paad beskine, 
Dêr silst alteast ferlichting fine, – 
   Ferlichting yn der grêven rêst. 

Fan ’t tsjerkhôf wist de wei nei boppe. – 
   Sweefst der fan stjer op stjerren oer, 
Wylst wrâlden oan dyn fuotten driuwe 
   En sinnen glânzje yn sinnefjoer, – 
Dan silst fan heger wiisdom leare, – 
Wat hjir dyn stjerlik ear net hearre, 
   Dyn lyts ferstân net witte mocht. – 
Wêrom des Iv’gen hân allinne 
Troch stof en ûnfolkomnis hinne 
   Dyn geast de himel neier brocht. 

Oan dêrta swij – en jou oan d’ ierde 
   Wat d’ ierde fan dy freegje mei; 
Wês nuttich boarger, nuttich minske, 
   Oant op dyn lêste libbensdei. 
Nei d’ ôfrin earst fan ’t ierdske wêzen, 
Is foar dyn klearder each te lêzen 
   Wat wachtet yn de wide romt’. – 
Noch minske, hast dyn plak omlegens; 
Iens Engel, is dyn pleats omhegens; 
   Wês trou as minske; - d’ Engel komt.


(Ut: Swanneblommen, 1854)

maandag 17 april 2017

Jan Jelles Hof, 'Wat men om of voor het Friesch doet'

In Engeland doet men de menschen, die gewoonlijk een andere taal dan de Engelsche spreken, zulks invullen op het biljet voor de volkstelling. 

,,Doet men dit ten onzent ook voor het Friesch?” vraagt de Nieuwe Ct. quasi-naïef.

Wel neen, waarde Nieuwe Ct.! 

In het Hollandsch sprekende deel van Nederland, dat toevallig het grootste en meest belangrijke is, doet men gewoonlijk, alsof er door beschaafde menschen geen Friesch gesproken wordt, laat staan, dat men een Friesche literatuur zou erkennen. Wat weet een doorsnee-Hollander van ’t Friesch, van de oude taal, die de zijne voor de helft gevormd heeft, - erger: wat wíl hij er van weten? Hij geniet van ’t hakkel-rijm, waarmee pas aan de H.B.S. ontsnapte, in geestelijk opzicht ,,yet mar just mei de beide einen ta de broek út” zijnde jongelieden de 1001 letterkundige tijdschriften vullen, die er in zijn land verschijnen en… verdwijnen. En hij stotterleest Fransch, Duitsch en Engelsch. Maar dat er ergens in zijn landje iets goeds geschreven zou worden in ’n taal, een heusche taal, die géén Hollandsch is, - och kom! Dat gelooft hij bij traditie niet. Nederland is Holland, ook in taal, van den hoofdschedel tot den voetzool, d.i. van Delfzijl tot Maastricht. 

Nederlandsche hoofdbladen vertellen hunnen lezers iets van den taalstrijd der Polen; van ’t Noorsch, dat zich tegenover ’t in Noorwegen officieel in gebruik zijnde Deensch laat gelden; van de Welsche literatuur in Wales, van het Tsjechisch, dat zich staande houdt tegenover de propaganda der Al-Duitschers, en bovenal, ja bijna elken dag, van der Vlamingen geworstel.

Maar over onze Friesche taalbeweging zwijgen ze gewoonlijk, of ze nemen de zaak als ’n onschuldig verzetje, dat ,,menschen uit de provincie”, - ja, ja, ,,iemand uit de provincie”, zoo heet je tegenwoordig ook al in Nederland, als je ’n stap of wat buiten ’n erg groote stad woont, inplaats van daarbinnen! – nu eenmaal moeten hebben, bij wijze van doode musch, en omdat je, als provinciaal, niet zoo van het leven kunt profiteeren als ’n kleinhollandsch grootstedeling, zelfs niet als ’n gelukkig gesternte je uit je achterhoek toch naar een dier brandpunten van Nederlandsche – neen, alsjeblieft Hollandsche! – beschaving geleid heeft. Want dan voel je je daar als een kat in een vreemd pakhuis! Zoo staat in Holland de massa tegenover het Friesch. 

En daarvan komt het dat ook de overheden het en bagatelle nemen. Waartoe zou het dienen, te weten, hoeveel menschen er Friesch spreken?


(s. n. [J.J. Hof], Nieuwsblad van Friesland, 28 jannewaris 1911)

dinsdag 11 april 2017

Waling Dykstra, 'Friezen, wachtsje jimme foar provinsjalisme!'

Sûnt ús Fryske iisbrekkers, de bruorren Halbertsma, nij libben yn ’t beoefenjen en lêzen fan de Fryske taal brocht hawwe, is der yn ús letterwrâld folle ta stân komd dêr’t fantefoaren gjin tinken oan wie. De ûnferjitlike Harmen Sytstra, nou koartby, nei ús ynsjen, fierste gau ferstoarn, wie de earste dy’t it ûndernaam om in Frysk tydskrift (Iduna) út te jaan, wat er oan syn dead ta folhâlden hat, en dat fêst ûnder ’t bewâld fan ’t Selskip Foar Fryske tael- en Skriftekennisse wol yn stân hâlden wurde sil.

Foar in grut tritich jier al begûn it Frysk Genoatskip foar skied-, âldheid- en taalkunde in Frysk Jierboekjen út to jaan, mar doe wienen der noch net sa’n bulte lju dy’t Fryske boekjes kochten, dat as dat Jierboekjen net djoer ferkocht waard dan koe ’t net bestean,— en dat koe ’t lykwol net, it moast mei in jier mannich wer ophâlde omdat it net genôch kocht waard. Letter is men dochs der wer mei begûn om Fryske Jierboekjes út to jaan, en yn de tiid dy’t tusken beiden ferrûn, wie ’t Frysk lêzen al safolle hiemer wurden, dat der nou al sûnt ferskate jierren twa sokke boekjes nêst elkoar bestean, de Byekoer en de Swanneblommen.

Selskippen yn ’t belang fan de Fryske taal waarden der fan tiid ta tiid oprjochte. Bûten ’t Selskip foar Fryske taal- en skriftekennisse, dat syn haadbestjoer te Ljouwert en hjir en dêr yn Fryslân syn kriten hat, bestiet der noch op ’t Hearrenfean it Selskip Sljucht en Rjucht; te Ferwerd in Selskip ûnder deselde namme, en te Damwâlde it Selskip Gysbert Japiks. Sels to Kommersyl in Grinzerlân bestiet in reciteercollegie, wêrfan’t de leden har bysûnder útlizze op it learen fan de Fryske taal en it foardragen fan Fryske stikken; in ding dêr’t in hele bulte reciteercollegie’s en rederijkerskamers yn Fryslân wol in foarbyld oan nimme mochten. Al dy dingen arbeidzje der ta mei om de Fryske taal yn eare en de Fryske sin libben te hâlden, en ’t lêzen fan Fryske skriften fuort te sterkjen. Troch de feriende wurking fan dit ien en oar binne de Fryske skriuwers nou yn steat om har wurk sûnder skea yn ’t ljocht te jaan.

Nou waard der ek sa nou en dan wol ris opikkere, oft wy net in Fryske krante hawwe kinne soene. In krante heel en al yn ’t Frysk bestiet der oan hjoed de dei ta net; mar yn ’t begjin fan Sellemoanne 1862 waard der troch Fryslân in Proefnûmer ferspraat fan in blêd dat de namme draacht fan Friesche Courant. Yn ’t Berigt, wêrmei’t dat Proefnûmer begjint, stiet ûnder oaren ek: ‘Het blad zal in waarheid eene Friesche Courant, gedeeltelijk geschreven in de Friesche taal, voor het Friesche volk zijn. Het zal Friesche belangen bespreken, Friesche zeden en gebruiken eerbiedigen; Friesche letterkunde bevorderen’. – Dat doel is tige. Dy krante hat ek by de Friezen in bulte yngong fûn en is nou al moai op ’e gleed. Alle wiken fine wy dêr ien of mear stikjes yn dy’t yn ’t Frysk skreaun binne; oer it goede en tsjoede fan dy stikjes yn ’t algemien wol ik my nou net útlitte, mar yn dat Proefnûmer stiet in ding dêr’t ik dochs in wurd oer sizze moat. Ik kom dêr al wat let mei oan, mar de tiid liet it my hast net earder ta.

It stikje dat ik mien is titele: ‘In gebed foar de Fryske reedriders’. – Dêryn freegje de reedriders oan Tsialf, de útfiner fan ’t reedriden, sa’t der sein wurdt, oft er har nou alheel oan ’t lot oerlitte sil. – Hja sitte danich yn ’t sipelsop omdat in boeresoan út Drinte, by de hurdriderij te Snits op ’e 22e jannewaris 1862, de priis wûn hat tsjin 127 Friezen. Dêr wurde yn dat gebed oer dy Drint in hele bulte smeulske wurden sein, en Tsialf wurdt dêr oansprutsen krekt as er de Friezen danich ferûngelike hat.

Tsialf komt yn de âlde noardske goadeleare foar as de boade fan Thor, en foar dy betsjinning wie er tige berekkene omdat er danige rêd oer wei komme koe. Professor Lulofs neamt him earne ‘de oud-Noordsche godheid, aan wie de Scandinavische fabelkunde de uitvinding van het schaatsrijden toeschrijft’. Ik ha dat oars nearne fûn. Wol fûn ik oanroerd fan Uller: ‘dy’t wennet yn Ydali, dêr’t alles flikkert as diamant, fan farsk-fallene snie, dy’t de God is fan jagers en reedriders, dy’t, rêd as de wyn, it skruten wyldguod efterfolget, of op iiskristal behagelik der hinne swaait’. Hat Tsialf al in god west, dan fêst net ien fan de heechste rang.
  
Mar wat wy fan de âldnoarske goadeleare witte, is fierwei foar ’t grutste part ôfkomstich út de Edda, in samling fan âlddichterlike sangen en sagen, dêr’t it bedriuw en ’t lot fan de Skandinavyske goaden en goadinnen yn besongen wurde, - dy’t byinoar brocht binne fan in Iislânsk pryster, dy’t stoarn is yn 1133. As nou de Iislânske mytology by ús heidenske foarâlden hjir yn Fryslân ek bekend wie en as hja al dy Skandinavyske goaden en goadinnen kend en fereare hawwe, dat is in ding dat men wol foar wierskynlik hâlde kin, mar wy kinne ’t net bewize.

Lykwols, wy wolle ’t mar ris oannimme, dat Tsialf by de âlde Friezen eard is as de god fan de reedriders; mar dan freegje ik op myn bar: wie dat âlde heidenske Fryslân oars neat as it lytse plakje dat nou Fryslân hjit? Soe it tsjintwurdige Grinzerlân en Drinte dêr ek net by heard ha? – En al wie dat sa net, dan soe ’t doch noch wier bliuwe, as de Iislânske Tsialf in god wie foar de Friezen, dan wie er ’t stellich ek foar de Drinten. En dêrom hat er, tinkt my, de Friezen neat gjin ûnrjocht dien, as er nou foar ienkear in Drint de priis winne litten hat, wylst oars altyd de Friezen der mei ôfgeane.

Wy libje yn in ieu fan foarútgong; dêrom liket it al wat frjemd, dat de skriuwer fan dat ‘Gebed’ sa fier nei ’t âlde tebek wol, dat er nou de Fryske reedriders har need kleie lit oan Tsialf, in persoan út de oerâlde heidenske tiid, dy’t fierwei de measte Friezen fêst net ienris by namme kenne, of ’t moast wêze út de advertenties dy’t der jier op jier yn de krante komme fan de Hearrenfeanster IJsclub, dy’t de namme fan Tsialf oannomd hat. Mar as de skriuwer it iene wol dan moat er it oare; dan moat er ek Grinzerlanners en Drinten beskôgje en earje as ús bruorren, mei ús fan ien lape tornd, lykas Halbertsma earne seit; en docht er dat, dan hat er him der net oan te steuren dat in Drint to Snits de priis wûn hat.

Wêr’t ik eigentlik op út wol is dit, dat sokke stikken as dat ‘Gebed’ meiwurkje om in ûnedele geast fan provinsjalisme by de Friezen oan te kweekjen. En dêr moat it dochs net hinne! al hoe’t wy ús bêst dogge om de Fryske taal yn wearde te hâlden en, tsjinoer de tanimmende sucht foar ’t frjemde, de Fryske tigens te bewarjen. Priizje wy echt Fryske ienfâld en rûne seden, dan sille wy ’t ommers moai fine as wy in Hollanner of Geldersman moetsje dy’t ek sokke deugden besit. ‘De Friezen binne op ’t iis de baas’, dat wurd hat oan dizze tiid ta noch in wier wurd west; mar as der nou in Drint komt dy’t fan 127 Friezen wint, en as er soms út Grinzerlân ek riders delsetten komme dy’t net swak byspylje, wolnou, lit ús dêryn it bewiis sjen dat dy lju ek noch fan âld Frysk laach binne.

Undeugden en dwaasheden bespotlik te meitsjen, dat kin de goede seden befoarderje; mar te skimpen op lichemsskeel, krekt as immen ’t oan him sels hat om fiks en feardich te wêzen, dat is ûndogenske jongeswurk: de skriuwer fan ’t ‘Gebed’ sil my dat, hoopje ’k, wol tastimme.

Alderwetske deugden dy’t wy by de Drinten opmerke, oan ferhollânske Friezen ta neifolging oan te prizen, dat hoecht ús net te min te wêzen; mar te smeulen op de heide en bjirkebeammen fan Drinte, krekt as wy ús fette klaaigrûnen sels makke hawwe, dat is – provinsjalisme.




(De Fryske Húsfreon 1862, s. 58-63; omstavere)