De farao

Asyl – dêrom sykje de slaven 
en koertse op Vincents mangelbeam 
– gjin rôzebloeiende ‘amandelboom’ – 
yn ’e lears fan ’t oankomstlân Itaalje. 
De nije slaven, yn har dream, 
fertrokken juster sûnder stoom 

of seil, foar oarmans sinne-ûndergong: 
te peard en peddel fan Nineveh 
– der wie doe noch gjin Kodakchrome – 
konteners yn, dêr’t de airco song: 
,,Ferdoch gjin tiid, kies zzp!”
of set dyn stretcher yn 'e Ziggodome.

As hie it machtleas folk karút; 
of slaavje foar de Grykse polis, 
of opmits’lje ’t grut Byzantium, 
mar byn jin de bek en hâld jin de snút. 
En oars mar yn ’e útsettingsmodus, 
in boskje leeljes mei út Seisbierrums 

fallite kassen. De nije slaven, 
dy’t leedzje en har tjirgje foar ús 
pinsjoentsjes, fine har wente net 
yn âld Europa’s banaalste konklaven. 
Se fleagen business-class, en wer thús 
ferwolkomt har premier Baudet, 

mei brief, moanning en drigemint: 
der wie wat mei de lêste bestelling, 
de klant is hellich, komt mei in claim, 
,,te zwart was haar gewenste kind”. 
Belêsting easket neibetelling, 
en sorry, jonges – it’s a dirty game 

we bloody smug Boreans play. 
Har doarpen ferbaarnd, har dochters rôve, 
de froulju ûntfierd, de manlju ûntballe, 
sil moarn in ploech fan de teevee 
nei Afrika, foar in foarkôge 
koart item oer lessen dy’t ferfalle 

op lêst fan ús freon, de farao, 
dy’t ûnferduldich wurdt, en hjoed 
de swipe slacht oer ’t folk op ’t stee 
fan dêr, syn nijste one-man-show: 
de plasse fan ’t waarme, reade bloed
noch drippend fan ’t fabelachtich Gizeh.


.

Fjoer

Ik haw niis sjoen dat dêr Us Frouwe baarnt 
yn al har binten, en it fjoer, de koepels útslaand, 
rûn as in meunsterspin de spanten oer. 
It avensearre ôf op de hege toer, 
de spits fan ’t hiele Frankeryk, fan Sartre, 
Jardin des Tuileries, it Elysée, Montmartre, 
en ek in bytsje mei fan elk dy’t snapt 
dat mear omfalt, as Us Frouwe har ferstapt.

Dan stroffelt, fettet flam, baarnt ôf en fertarret 
wat God mei eigen hannen net, mar al hast, 
ús joech ta skûl foar leauwige en fantast. 
Dan kreaket, knapt en falt omdel en berst
wat stipe joech en hie beskerming west.
Bang folk berûn it plein, en bea. Gjin knop 
en set it baarnen út. It fjoer lei in strop
de toer om ’e hals, en yn ’e hellejûn
sloech dêr Europa’s grande dame tsjin ’e grûn –

in lichte flaute wie 't mar. En nei ’t ik fernim 
krijt moarn al nijbou ’t moaiste oanbegjin, 
dat keunstner, miljardêr of timmerman 
goedgeunstich bewrotte kin. Sadat wer fan 
des dames hichten wei har oeral ferspriede 
de klokkeslaggen, dy’t Parys nei tsjerke liede. 

En sy wer gewoan jongfaam wêze mei, 
ûnoantaaste. Dy't tel yn har deadeskipke lei, 
oereinkaam doe, en men joech har in hân, en ree 
wer ieuwen te pronkjen op har Île de la Cité, 
sil, dûbeltoers yn Seine’s symfonyen,
sy fierder weitsje oer har tearste relikwyen.


.

De krún fan 'e seedyk

                                 I.M. Sis Tsiis

Te uzes wie der altyd rjucht om foar te striden
en, yn dit lân, altyd wat te finen om te ferbieden. 
In twangsom leafst tige te nullifisearjen, 
in moaiprater meast net mijen te evaluearjen, 
in fierste fierwei doel om foar te blieden, 
en, hieltyd wer, in Arabysk hynder te beriden – 

wa joech sjoege? De rjuchten dûkten djip wei, 
en follen fan ús sochten miskien, mar fûnen gjin bel. 
Guon wiene fjoer en dalik ree te protestearjen. 
It slagge sels de Steaten te alarmearjen, 
al moast it oan de eastlike poarte fan de hel 
ek spikere. Mar doe, en 't wie gjin wûnder: tenei 

ferdwûnen rjuchten gewoan, wer gewoan foar jierren 
fan fierder ryklik folle dissen. Fol mei tsiis en wite bôle 
by uze boeren wei, en automatekofje lang net suver – 
Spuide elk der raar guod fan? Achte ’t nuver?
Jins eigen taal yn ’e krante fan earejuster rôle 
by fiskbonken en tongblierren? 

It hert siet langer net yn ’t oerrinnend lunsjprogram, 
mar tafelgongers litte har likegoed wol smeitsje 
de sifers har foarset troch de prefekt. 
It kaam allegear winliken ek net sa krekt:
it rjucht mei babbels kin ’m hjoed wol reitsje, 
en moarn stiet krom yn fjoer en flam,

mar dan giet keizers amtner wer syn gong.
Gjin stjerling hie oantekening makke? 
Allinnich mannen fan de minder lettere partij 
ferspraten in steil wurd en dito died derby. 
En krom kearde him tsjin rjucht. Of oarsom. Mar ’t sakke 
wei, achter de krún fan ’e seedyk nei syn ûndergong.


.

De boargers

Sy wenje yn har doarpen en har stêden. 
Sy lêze, foar it bidden en it bêd, de blêden. 
Sy miene dat sy libje om’t sy ieten, 
Inoar plichtmjittich twaris wyks besieten. 

Op jûntiid om ’e tafel, prate oer ’t witten 
Dat wer de dea guont fan ’e ikkers raamde, 
Geane Sneins groetsjend troch de strakke strjitten, 
Binne Moandeis wer mei affêren dwaande. 

Broeiende drift, troch God, dy hoed’ne túnman, 
Mei krêft wol knobbe en yn ’e kym bedoarn, 
Makket dwaan en litten lef, nearne wis fan; 
It ,,vreest den Heer” har yn ’e mûle bestoarn. 

Soms is ’t in simmernacht in man te machtich, 
Hy hat syn sied yn tsjinstfammeskurte struid,
En is syn libben lang om dat iene stuit 
In eangstich bist, syn sûnde altyd yndachtich. 

Komme syn meiminsken it fan him te witen, 
Dat hy seeën dy’t sy net doarden befear, 
It wurdt him net yn ’t iepenbier ferwiten, 
Yn stilte gnabje sy oan syn bestean. 

Hy wurdt net mei in brânmerk snien of stiennige, 
Beknypt yn ’t blok, te kyk set foar de naasje: 
De leffen tsjin it swarte skiep feriennige 
Hâlde him mar yn eangst foar argewaasje. 

Hy wurdt troch de gemeente útstjitten 
En krom ferdraacht er eigen dûble lêsten 
Dat ienris hy naam en fierder gie mei ’t fêsten 
En noch him iep’nje hieltyd net syn nêsten. 

Soms trêdet in fiere swalker tipelsinnich 
Troch ’t libbenleas gebiet, yn ’t rinnen wei; 
Fertoarke fielt er hoe’t it falsk, ûnwennich 
Libben komt him fan twa kanten tenei. 

Sy sjugge him troch miggeramten gean 
Meilydsum: dy is grif wer yn ’e sûs. 
Hy dangelt om en sjucht de nammen stean 
En tinkt: dy sitte libbenslang yn hûs. 

En ûngemurken berikt er ’t folle tsjerkhôf, 
Dêr lizze sy ynoarder mei 'n tekst derby 
En like stil wol ûnder har sark as oft 
Sy leinen ûnder pûl en bêdesprei. 

En kin er einlings ’t fjild gean dat er socht, 
Begroetsje as bruorren him de jûntiidswinen; 
En wylst er reizget yn oanwinnend moanneljocht, 
Slút men dêrjinsen de doarren en de blinen. 

Sy lizze yn har leadswier sliepen al faaks, 
Tamtearre fan dreamen deistich begroeven, 
Tewyl hy stilstiet op 'e steilste kaap, 
Fan himelhichte en ile kleart’ útskroeven.



'De burgers', oerset út: J.J. Slauerhoff, Verzamelde gedichten (14e pr.; Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam 1990)