dinsdag 4 september 2018

Waling Dykstra - In studint en in Fryske faam (1851)

’t Wie op in simmersneintejûn, 
 Doe’t in kreas jongfaam de terp oer rûn.
   ’t Wie Sjirkboers dochter Mintsje: 
It huodsje stie har til foaroer, 
Har gouden hoep dy flikk’re as fjoer 
   Troch ’t skinen fan it sintsje. 
Mar liet dy glinst’rje sa’t er woe,
Leau, dat er ’t lang net hâlde koe 
   By ’t glinst’rjen fan dy eagen, 
   Dy’t ûnd’r ’re kyps wei seagen. 

Wa komt dêr lâns dyselde wei 
Mei ’n flinke trêd har efternei? 
   In krûdich jong studintsje. 
En wylst hy om har hinne swaait 
En linich har op side draait, 
   Seit hy: ,,Jûn, leave Mintsje! 
Jo hawwe der, hoopje ’k, net op tsjin 
Dat ik in eintsje mei jo rin; 
   ’t Skynt, om’t jo sunich rinne, 
   Dat jo net hastich binne.” 

,,Ei nee, mynhear, dat bin ik net, 
Want nimmen het fan my ferlet;
   ’k Fyn altyd yn sa’n rintsje 
Hjir oer de terp in bulte nocht 
As men sa fier de wrâld oersjocht, 
   Beglânze fan it sintsje. 
Hjir ’t fjild mei hynders, skiep en kij, 
De doarpen mei it beamt’ derby, 
   Dêr tusken glêde marren 
   Wêrop’t de skippen farre.” 

’t Studintsje sei: ,,Jo ha gelyk, 
Natoer is hjir ek grut en ryk. 
   Falt mei geraas hjir ’t wetter 
Fan stoere rotsen net omleech, 
Sjocht men gjin bergen, withoe heech:
   ’t Ienfâldich stille is better. 
Mar wat ik ’t allermoaiste fyn, 
Sa’n leaflik byld dêr midden yn, 
   Dat alles om har hinne 
   Mear glâns jout as de sinne. 

It is oft blommen, krûd en blêd, 
Fol earbied foar dy sêfte trêd, 
   De holtsjes need’rich bûge: 
’t Is oft it fee sels niget sjocht 
En oft it fûgelt dat hjir fljocht 
   Mear bliid is en benoege. 
En ik ek fiel myn jeugdich bloed 
Oerstjoer brocht fan dy sêfte gloed 
   Fan jins oannimlikheden 
   En núv’re swiete reden.” 

De faam waard read allyk in kraal. 
Hja sei: ,,Mynhear, sa’n hege taal 
   Mei ik net graach oanhearre. 
Hâldt licht in jufferke dêrfan, 
Tink net dat my soks haagje kin. 
   Ik stel dêryn gjin eare. 
Ik hâld sa’n ljuenske flaaierij 
Foar neat as gekoanstekkerij. 
   Jo meie, as je oars net kinne, 
   Om myn part fierder rinne.” 

,,Och”, sei er, ,,faam, ferjou it my! 
Spriek ik jo licht wat al te frij, 
   Dan wol ’k my derfoar mije. 
Want graach doch ik sa’n faam it sin 
En wol jo ’t ha, wolnou ik kin 
   Op ’t boerefrysk wol frije. 
Ik bin in Fries, dat witte jo 
En dêrom, Mintsje, freegje ’k nou: 
   Soe ’t jo ek haagje kinne 
   Da ’k mei jo gean nei binnen?” 

En Mintsje lake no wer blier. 
Om’t hy in aardich fintsje wie 
   Woe hja ’m net rinne litte. 
En yn it mulhûs yn in hoek, 
Dêr gyngen hja doe núv’re smûk 
   Wat by elkoarren sitten 
En beide hien’ se ’t wol nei ’t sin. 
’t Studintsje hie der de slach wol fan, 
   Hy koe him hâlde ’n drage
   Sa’t har it bêste hage. 

Hja patten soms in oere lang, 
Want Fryske fammen binn’ net bang, 
   Binn’ se ûnder fjouwer eagen. 
Hja wie sa lodd’rich en sa gol, 
Hja hâlde fan ’t studintsje wol. 
   Dy wist syn dwaan te weagen. 
Hy spriek sa dichterlik net mear, 
Mar op ienfâldiger menear 
   En hja wist op syn grappen 
   Him ek wol tsjin te snappen. 

Hja wie net feilleas en net koel; 
As hja him sêft yn ’e earmen foel 
   Koe hy dat wol fernimme. 
Dan joech se ’r har sa nochlik nei. 
Har swijend sobjend mûltsje sei 
   Mear as har sêfte stimme. 
Want altyd sloech se ’t yn ’e wyn, 
As hy ris wer fan minnepyn 
   En leafdefjoer petearre; 
   Dêr woe se net fan hearre. 

De dei kaam har te gau oer ’t mad; 
De frijer moast syn leave skat 
   Tsjin wille en tank ferlitte. 
Earst sei er noch: ,,Myn leafste faam, 
Soe ’t je oanstean as ik wer ris kaam? 
   Dat woe ik nou wol witte.” 
En dêrop sei hja freonlik: ,,Ja!” 
Doe krige er noch in patsje twa 
   En gyng. Doe tochte Mintsje: 
   ,,Dat is in leaf studintsje!” 

As soms in hearke frije wol 
Mei ’n Fryske faam, sa leaf, sa gol:
   ’t Sil him net licht ferfele 
As hy mar goed de slinter ken. 
Want Fryske fammen hâlde n’t fan 
   It heech sentimentele
Hja binne ienfâldich, sljocht en rjocht, 
Mar lang net koel foar minnenocht: 
   Hja binn’ net stroef, net mijen, 
   Mar eang fan flaaierijen. 


(Winterjounen by Gealeboer, 119-123)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten