zaterdag 23 augustus 2014

Dichtbondel nû. 7

Brek dyn klank, dichtbondel nû. 7 - nei De weromkommer yn it ûnlân, In waarm wek altyd, Under fearne goaden, Fangst fan 'e demoandolfyn, Sprankeskyn en Ravensulver - is wilens klear en sil takom jier as prachtich útfierd boekwurk ferskine by de Gerben Rypma Stifting. Ek in twadde esseebondel is klear; ik sil it besykje en jou dy takom jier op eigen kosten yn it ljocht. Hjir earst in foarpublikaasje út de dichtbondel:

Earmoed 

Dit binne de dagen fan it tekoart, 
de oan it krús spikere oeren sûnder útlis. 
Elke om ljocht freegjende nacht wurdt 
folge fan in noch donkerder tsjusternis, 
as mei net wêze, en moat ferwylgje 
wat libbet út langst, út azem bestiet. 
Lytser as in krobbe is de minske 
dy’t stien is, en wyn, en iensum liet. 

Jou my nachten op in berch fertrouwen 
dat do en ik yn it teken bestean 
fan nije fragen – dat, wat ljocht is, 
noch ljochter wurdt yn ’t tegearre gean 
en sis it tekoart, krûpend nei it krús 
oer de modderpaden fan ferjitten: 
myn leafste, myn leafste, do hast 
dyn rykdom inkeld dyn earmoed litten.


.

Jan Jacob Slauerhoff - Afrikaansche elegie



Krige fan Eeltsje juster in prachtich boekje, it ferneamde fers 'Afrikaansche elegie' fan Slauerhoff mei tekeningen fan Tinus van Doorn (1905-1940). It earste fers dat ik oait foar publyk foardroech, kompleet mei mûtse en knuffelpapegaai.


Afrikaansche elegie 

Hij zit op 't platform van zijn factorij. 
De gele Congo kabbelt traag voorbij 
Met onophoudlijk borrelend rumoer. 
Onder de spleten van den bamboevloer 
Drijven boomstammen door en krokodillen. 
Hij mijmert bitter: ,,Dit is mijn idylle. 
't Is in Europa Zondag, overal,
In Brest, Bordeaux, aan iedren havenwal. 
En in die steden zijn zachtzonnige straten 
Nu onbereden en vredigverlaten. 
In alle kerken zingen kalme koren, 
Ook buitenstaanders kunnen psalmen hooren. 
Vanavond danst de dronken varensgast 
Met zijn barmeid, tot hij is volgebrast, 
Terwijl ik hier zit voor een slecht glas toddy, 
Moeheid van zes jaar tropen in mijn body. 
Ik heb al sinds verleden week geen zin 
In de omhelzing van mijn negerin, 
Die voor mijn eet- en minnelust moet zorgen, 
Mij weldra op een goeden nacht zal worgen 
En braden voor haar broer, het opperhoofd; 
Zij heeft het hem, toen ik haar kocht, beloofd.
't Woord dat zij krijschte, dat ik heb vergeten, 
Maakt me in doorkoortste droomen wild bezeten.” 
Hij schiet drie malen zijn revolver af: 
Een aap valt uit zijn klapperboom in 't graf 
Dat plotsling uit de bruine modder gaapt, 
Waar 'n kaaiman sliep - die weldra verder slaapt. 
Dan draait een schor geschreeuwde gramofoon; 
Een twostep schalt - wanhopig monotoon. 

Uit het geboomte aan de' oever snort een pijl: 
Een oogenblik hoopt hij zijn dood, zijn heil, 
Zooals een kind bij 't vallen van een ster 
Een hartewensch snel stamelt; maar 't is ver 
Mis, het gevederd moordtuig trilt in 't hout, 
Verward gekraak verwijdert zich in 't woud...


.

vrijdag 15 augustus 2014

Berufsverbot by provinsje Fryslân

Amtlike bemuoisucht. In foarbyld. 

Op 1 july dit jier is de nije ‘Subsydzjeregeling Kultuer en Mienskip Fryslân’ troch Deputearre Steaten fêststeld. Nij dêryn is ûnder mear in regeling foar de subsidiearring fan oersettingen. Nij dêryn is ek de eask dat in keunstner – yn dit gefal in oersetter – lid wêze moat fan in beropsgroepfertsjintwurdigjende organisaasje. Allinnich dy oersettingen kinne subsidiearre wurde, wêrfan’t de oersetter ,,een bij het Nederlands Genootschap van Vertalers aangesloten vertaler” is. 

Moai dat de provinsje oersettingen subsidiearje wol. Minder moai dat der ynienen in folslein belachelike eask út de amtlike hege hoed tovere wurdt. 

Om subsydzje te krijen foar in dichtbondel, roman, ferhalebondel of esseebondel hoecht de keunstner yn kwestje nammentlik helendal nearne lid fan te wêzen. De iennichste eask foar provinsjale subsydzje is dêr dat de útjefte dien wurdt troch in by de provinsje goed bekend steande cq. registrearre útjouwer. Dy soarget ommers wol foar de kwaliteitshifking. 

Wêrom moat de provinsje dan no ynienen foar oersettingen in soart eigen Berufsverbot ynstelle? Unbegryplik. Koartsein, prachtich, dizze nije mooglikheid, mar artikel 2.2.7 kêst 1 moat sa gau mooglik skrast wurde.

Hjir is de nije regeling te lêzen.


.

maandag 4 augustus 2014

Arthur Grumiaux plays Telemann, Twelve Fantasias for Solo Violin

Sprankeskyn - 'Adembenemend'

Toen de bundel Sprankeskyn van Abe de Vries, zijn vijfde dichtbundel sinds zijn debuut in 2002 tweeëneenhalf jaar geleden verscheen, viel die mij een beetje tegen. Ik dacht dat de bundel niet het niveau haalde van zijn tweede dichtbundel In waarm wek altyd, waar hij in 2005 de Gysbert Japicxpriis voor kreeg. En ook niet van zijn schitterende vierde bundel Fangst fan 'e demoandolfyn uit 2008. 

Nu ik de bundel nog eens goed lees, moet ik toegeven dat ik dat verkeerd gezien heb, want er staan bijvoorbeeld prachtige cycli in en soms prachtige foto's en vaak gaat dat ook goed samen en versterkt de foto de tekst of andersom. De eerste zes gedichten, de cyclus 'De sielspaden' waarin de dichter nogal wat vragen stelt en Bijbelse beelden paart aan beelden van het Friese landschap moeten het nog zonder foto's stellen. Het verlangen naar zingeving lijkt wel gelijk op te gaan met het verlangen naar de geliefde: 

Lit iere moarn falle út neare nacht. 
Lit rein de moude nimme fan ús hûd. 
Skjinspielde sielspaden te gean dy't kwyt wiene, 

Wy twaën, op ierdegrûn dy't wy sykje. 

Dat is ook te zien in de cyclus over de zeven sacramenten. De foto's die bij deze zeven zesregelige gedichten staan vind ik soms wat te weinig zeggend en soms juist weer te dramatisch. De foto's daarentegen bij de cyclus 'De timpel' zijn werkelijk adembenemend, net als de gedichten trouwens. De cyclus 'De timpel' bestaat uit vijf gedichten die verwijzen naar de vijf beelden van de bekende Friese beeldhouwer Pier Pander (1864-1919) die in het in 1924 geopende tempeltje staan in de Prinsentuin in Leeuwarden. Het is mooi om te zien (te lezen, te ondergaan) hoe De Vries de beelden niet alleen een ziel geeft, maar ze tot leven wekt. Dat doet hij door ze huid, beenderen en spieren toe te dichten, maar ook door de beelden te fotograferen in gezelschap van een levend model waarvan soms maar een glimp te zien is. 

Ook prachtig is de reis die de dichter door een nachtelijk noordelijk Friesland maakt in de cyclus 'Further On Up The Road', met als uitgangspunt een song van Bruce Springsteen, waarvan de Engelstalige tekst gedeeltelijk in de vijf gedichten van de cyclus opgenomen is en goed passen in de beeldende beschrijvingen van een koud Fries landschap: 

De wei is lang. Ik riid blynseach foarby Burdaard. 

I got a song to sing 
It keeps me out of the cold 
And I'll meet you 
Further on up the road.


(Jelle van der Meulen, Friese Literatuursite)


zondag 3 augustus 2014

Tim yn Jonge Eems-Dollard Philharmonie

Tim spilet de kommende wike mei yn de earste fioelen fan de Jonge Eems-Dollard Philharmonie û.l.f. Johannes Leertouwer yn Meppel, Grins, Osnabrück en Lingen. 

Programma: 

P.I. Tschaikowski - ouverture Romeo en Julia 
P. Sarasate - Carmen Fantasie 
D. Schostakowitsch - 5de Symfonie 

Concerten: 

08-08-2014 - 20.00 uur Meppel (NL), Grote Kerk 
09-08-2014 - 20.00 uur Groningen (NL), Der Aa-kerk 
10-08-2014 - 17.00 uur Osnabrück (D), Aula der Universität 
11-08-2014 - 19.30 uur Lingen (D), St. Bonifatius Kirche