It is – hielendal yn dizze kultureel ûnlijige tiid mei syn absurde besunigingen – spitich om sjen te moatten hoe’t in ynternetblêd, dat mei troch jins tadwaan ta stân komme koe, sa súntsjeswei ferwylget, fertoarket, út himsels yn ’e hoeke stean giet as der wat te rêden is en it der ek fierder mar wat op oankomme lit, ynstee fan stevich de leie te nimmen, it paad skjin te feien en in rjochting te wizen.
Ik ha it oer ensafh. Ensafierderhinne, undsoweiter. Wat yn 2009 ûntstie as in kâns, de fúzje fan it papieren Hjir en it doe al heal papieren, heal digitale Farsk, hat net earlik brocht wat derfan ferwachte waard: in nije ympuls, in sterkere basis foar de fernijing fan Fryske literatuer. Eins it iennichste werklik nije ûnder de sinne fan ensafh is dat der no, einlings, dêr wie it wachtsjen op, dêr hat elk fan dreamd, in redaksje fan in literêr blêd bestiet mei de fjildbesetting fan in fuotbalteam op oarlochssterkte. De heale Fryske literatuer is wilens redaksjelid.
Ynput genôch, soe men sizze, mar lykwols is de output sunich, om net te sizzen suterich. Op it mêd fan multymedia set ensafh amper wat út ’e wei. Gjin ferkeard wurd oer de skriuwersfilmkes fan Marc Kooij, mar de digitale wrâld is de lêste tsien jier wol grutter wurden en dêr is op ensafh neat fan te fernimmen. Foto's? YouTube-registraasjes fan optredens? Foardrachten? Men siket it fergees. De belangrykste reden om sa út en troch dochs efkes op de hiemside www.ensafh.nl te sjen, is de rubryk mei links ‘Blogfragminten’. Moai ek, dat noch fan Farsk oerbleaun binne de rubriken ‘Teleks’ en ‘Aginda’.
Mar by in literêr magazine op ynternet giet it fansels benammen om de primêre en sekundêre literatuer. Hoe stiet it dêr mei? Net om oer nei hûs te skriuwen, is it antwurd. Eins it iennichste ferheugjende ûnderdiel is de rige fraachpetearen fan Hedwig Terpstra, al soe my in wat mear krityske en djipdollender beneiering leaver wêze.
Proaza is altyd dreech te besetten, dat dêr hoege de measte wurden net oan smoarch. Mar as de ôfdieling poëzij op de ynternetsite de werklike stân fan saken yn de Fryske poëzij wjerspegelje moat, dan is der dochs wat nuvers oan de hân mei dit, nei eigen sizzen, blomlêzend tydskrift. Ik ha de nûmers 40 oantemei 50 der op neisjoen. Fan de 28 pleatste fersen wiene mar leafst 13 skreaun troch Piter Boersma, haadredakteur, en syn maat en hofleveransier Anne Feddema. Oare redaksjeleden tekenen foar fjouwer fersen.
Dúdlik is dat de poëzij op ensafh swier linet op de eigen slachskipsbemanning. Wat fansels fragen opropt, yn alle gefallen oer de represintativiteit fan it op ynternet publisearre wurk, mar ek oer it kritysk fermogen fan de redaksje sels. Hat noch noait immen tsjin Piter Boersma sein dat syn jongste ferskes gjin gedichten binne, en ek net nijsgjirriger wurde as jo der in oare namme foar betinke? Of is dêr yn de folksgearkomste dy't sa'n redaksje-oerlis wêze moat, gjin gelegenheid ta?
By ‘Kollums’ is it inselde soart ferhaal. Tweintich fan de 31 kollums kamen fan eigen redakteuren, dy’t – mar dat kin in kwesty fan smaak wêze – net altyd like nijsgjirrige teksten hiene. Der is gjin fokus te ûnderskieden, gjin ferdieling en gjin belutsenens op de aktualiteit, noch op literêre strideraasjes, der is bin ik bang hielendal gjin kollumbelied, wol hobbyisme, en dat is spitich. Hielendal no’t de politike werklikheid fan kulturele kealslach net mear oer de holle sjoen wurde kin, soe krekt hjir de striidbile út it keukenskastje tefoarskyn komme kinne.
Ien en oar is namste opfallender, om’t it mei it papieren blêd sa min der noch net foar stiet. Al hat ensafh ek hjir syn útfallen, it jongste nûmer bygelyks is oer alle boegen nijsgjirrich en fan heech nivo. Moai dat de redaksje jongere skriuwers as Sigrid Kingma en Geart Tigchelaar besprekke lit. Gewicht yn ’e skaal leit Janneke Spoelstra, mei in trochtimmere essay oer de betide fersen fan Rixt. It wachtsjen is op ris in temanûmer, dat bygelyks kombinearre wurde kinne soe mei in literêre jûn yn de Bres.
Mar ensafh op ynternet? Dat moat hurd oars. Mei tsien m / f yn 'e redaksje moat der dochs omraak raak sketten wurde kinne?
Mar ensafh op ynternet? Dat moat hurd oars. Mei tsien m / f yn 'e redaksje moat der dochs omraak raak sketten wurde kinne?
.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten